Bernadette heeft chronische insomnie: 'Soms sliep ik één á twee uur per nacht'

Bernadette (28): 'Ongeveer drieënhalf jaar geleden begonnen mijn slaapproblemen. Ik had toen net mijn eerste grote-mensen-baan in loondienst, als verslaggever bij RTV Utrecht. Al snel nam ik veel verantwoordelijkheden op me, meer dan ik eigenlijk zou moeten. Niet omdat het van iemand moest, maar omdat ik mezelf wilde bewijzen. Behoorlijk perfectionistisch, ik weet het.

Toen ik op een avond in bed lag met een druk hoofd ging ik eindeloos mijn to do-lijst af. Voordat ik het wist had ik mezelf de hele nacht wakker gepiekerd. Ach, vanavond slaap ik wel beter, dacht ik nog. Ik ben een lichte slaper, altijd al geweest, maar had nooit slaapproblemen gehad. Iedereen heeft wel eens een slechte nacht, toch? Tot het de tweede nacht er precies hetzelfde aan toe ging. En de derde nacht ook. Zonder dat ik het doorhad werd het een patroon. Iedere nacht dacht ik aan alles wat ik nog moest doen, terwijl ik het ondertussen vier, vijf en soms wel zes uur 's ochtends zag worden. Mijn wekker ging vervolgens weer om acht uur. Hoeveel uur ik sliep, verschilde per fase, maar er hebben periodes tussen gezeten waar ik ongeveer drie uur per nacht sliep. Met een beetje geluk sliep ik een keer vijf of zes uur, maar als ik pech had één of twee uur.'

Lees ook: Linda heeft alopecia: 'Mensen vragen soms hoeveel chemo's ik nog moet'

Mentale en fysieke klachten 'Overdag voelde ik mezelf steeds minder waard. Werkdagen kwam ik vooral door met veel koffie, cola en af en toe een frisse neus halen. Ik kon me minder goed concentreren, had hoofdpijn en was chagrijniger dan normaal. Daarnaast was ik overdag vooral bezig met de nacht. Ik kon alleen maar denken: hopelijk slaap ik vanavond wel, ik wil niet dat het wéér zo'n nacht wordt. En hoe dichter ik bij mijn bedtijd kwam, hoe onrustiger ik werd. Zodra mijn hoofd rond elven het kussen raakte, was ik klaarwakker. Hoe moe ik de hele dag ook was geweest. Het leek wel alsof mijn hoofd aanging als ik moest slapen. Ik werd er niet alleen moedeloos van, maar ook gestrest. Als ik eenmaal in bed lag, kreeg ik buikpijn en ging mijn hartslag omhoog van het idee dat ik weer een nacht wakker zou liggen. Dezelfde spanning die je kan voelen als je een examen hebt. Niet bevorderlijk voor een goede nachtrust. En inmiddels weet ik: als je van jezelf moet slapen, ga je nooit in slaap vallen.

Uiteindelijk ben ik pas een jaar later naar de huisarts gegaan. Ik werd na een slechte nacht bijna geschept door een auto die ik voorrang moest verlenen. Toen besefte ik dat het zo echt niet langer kon doorgaan op deze manier. Inmiddels had ik ook alles geprobeerd: minder taken op werk, in een andere kamer slapen dan mijn partner, meditatie, in de weer met kruiden... Noem het op en ik heb het geprobeerd. De stap naar professionele hulp vond ik moeilijk, omdat ik het lastig vond om te accepteren dat ik een slaapprobleem had. Naast dat ik het type ben dat niet graag toegeeft dat het effe niet zo goed gaat, begreep ik het ook gewoon niet. Het voelde als falen. Waarom kon ik niet slapen? Iederéén kan dat. Het voelde alsof ik de enige was, terwijl ik nu weet dat best veel mensen chronische slaapproblemen hebben.'

Lees ook: Vera onderging een hersenoperatie voor haar OCD: 'Ik stond 8 tot 12 uur per dag mijn handen te wassen'

Heftig slaapmiddel 'Eenmaal bij de dokter werd het slaapmiddel temazepam voorgeschreven, maar dat was ook niet de oplossing. Naast dat je die pillen maar twee weken mag slikken, waren de bijverschijnselen heftig, omdat de dosering te hoog was. Dat is trouwens een veel voorkomend probleem: er zit geen verschil tussen een dosering voor vrouwen of mannen. Door de slaappillen sliep ik eindelijk acht uur, maar 's ochtends voelde het alsof er een olifant over me heen was gelopen. Ik voelde me enorm belabberd, zelfs nog slechter dan als ik weinig sliep.

Uiteindelijk heb ik drie jaar geworsteld met slapeloosheid. Nadat er bij de neuroloog ook niets geks uit de test kwam, ben ik naar een slaaptherapeut gegaan. Daar heb ik met cognitieve gedragstherapie uiteindelijk opnieuw leren slapen en dat is hetgeen wat mij heeft geholpen. Inmiddels slaap ik weer redelijk goed en is de balans terug. Met de slaaptherapeut onderzocht ik niet alleen waardoor ik zo slecht sliep - je raadt het misschien al, maar perfectionisme was de boosdoener - maar leerde ik bijvoorbeeld ook over slaaphygiëne, voeding en handige trucjes die helpen ontspannen. Zo zweer ik bij een piekerkwartier. Na het eten zet ik een timer van vijftien minuten en schrijf ik alles op wat ik kwijt wil. Van een simpel boodschappenlijstje tot mijn grote zorgen in het leven. Als ik dan 's avonds in bed lig, denk ik er nog steeds aan, maar kan ik het wel makkelijker naast me neerleggen.'

Controle loslaten 'Verder heb ik het idee dat je moet slapen losgelaten. Dat is misschien wel het waardevolste wat ik heb geleerd. Slapen is iets waar je geen controle over hebt. Op het moment dat ik geen druk leg op mijn slaap ben ik veel meer ontspannen dan dat ik tegen mezelf zeg dat ik moet slapen. Dat wil ik anderen ook meegeven die hetzelfde ervaren: ben niet te streng en heb een beetje compassie voor jezelf. Weet ook dat er voor iedereen een andere oplossing is. Blijf dingen proberen. Het voelt misschien moedeloos, maar geef niet op.'

Benieuwd naar Bernadettes podcast? Slapeloos de Podcast is nu te luisteren op de app en website van RTV Utrecht en je favoriete podcast-app.