Op vakantie ook opeens een gat in je hand? Blijkbaar verandert onze perceptie van geld

Body & Mind

Op vakantie ook opeens een gat in je hand? Blijkbaar verandert onze perceptie van geld

Anne van Aartrijk
Door

Anne van Aartrijk

Gepubliceerd op

6 juni 2023 om 17:00

Gepubliceerd op

6 juni 2023 om 17:00

Stel je even voor: een zonovergoten terras in Barcelona. Terwijl je de menukaart openslaat, vang je een vleug patatas bravas en garnalen in knoflookolie op. De goedkoopste wijn is negen euro per glas, zie je. 'Doe maar een hele fles! En ik denk dat ik twee voorgerechten neem.' Terwijl: was jij ook niet degene die zich laatst zo ongeveer persoonlijk beledigd voelde dat je lokale supermarkt zes euro voor een fles durfde te vragen?

Zo kunnen we nog wel even doorgaan. Doosjes Pringles op vliegvelden en (tank)stations, koppen koffie op populaire terrassen, cocktails bij hippe strandtenten, kleding in lokale boetiekjes 'waar je hierna waarschijnlijk nooit meer komt' en zelfs koelkastmagneten. Op vakantie geven we er zonder te blikken of blozen fortuinen aan uit, hoe erg je ook op je centen zit. Bedragen waarvoor we onszelf in Nederland voor gek zouden verklaren. Waar komt dat toch vandaan, dat plotselinge gat in onze hand zodra we de voordeur achter ons dichttrekken? Lees ook: 'Alle biseksuelen doen aan trio's' en 3 andere vooroordelen die je té vaak hoort als je bi bent Van Gerda naar Tina Volgens consumentenpsycholoog Patrick Wessels heeft dit met twee dingen te maken. De eerste: onze mindset. 'Er is een 'ik-heb-het-nodigmindset' en een 'leuke-dingenmindset'. Switchen we, dan verandert ook ons uitgavenpatroon. Vakantie, maar een terras pakken in Nederland wellicht ook al, valt onder de 'leuke-dingenmindset' en daarvan vinden we het niet erg om er meer geld aan uit te geven.' De moetjes zoals boodschappen daarentegen? Zo goedkoop mogelijk graag, dankuwel.  Nog belangrijker is de mentale boekhouder, vertelt Wessels. 'In je brein deel je bepaalde bedragen in bepaalde categorieën in. In de categorie boodschappen is X euro voor wijn duur, in de categorie vakantie is datzelfde bedrag helemaal niet veel. Dan gebruik je je vakantie- of spaargeld, geld dat je sowieso al apart had gezet.' Dat verklaart waarom je op reis opeens transformeert tot Goedgeefse Gerda, terwijl je je thuis meer identificeert met Tikkie Strooiende Tina. Ook zij mag er zijn, daar niet van, maar ze is wel, tja, anders. 'Je brein wil snappen wat je doet,' legt Wessels uit. 'Van de boodschappenrekening moet ook wasmiddel af, wat je goedkoop probeert te kopen. Je kunt het niet in overeenstemming brengen als je aan die wijn dan wel veel geld uitgeeft. Ben je een week weg waar je al honderden euro's aan uit hebt gegeven, dan snapt je brein heel goed dat je voor 25 euro een fles bestelt. Dan is er niet zoveel aan de hand.' You're hot and you're cold Ons brein mag onze tijdelijke roekeloosheid misschien begrijpen, de kans is groot dat je achteraf toch een soort spijt ervaart. Shit, heb ik me echt zo laten gaan? Ook dat blijkt niet gek. Toch fijn als een expert dat even bevestigt. Wessels: 'Dat je je slecht kan voelen achteraf, dat heeft weer te maken met een hot-cold empathy gap. Ben je op vakantie, dan is het heel leuk en belangrijk dat dingen nu gebeuren, bijvoorbeeld jezelf laten gaan in een restaurant. Terwijl op een cold moment, dat kan achter- maar ook vooraf zijn, kun je je bijna niet voorstellen dat je in Barcelona in een tapastent zit en dat bedrag echt afrekent. Zit je er eenmaal, dan doe je het lachend.' Lees ook: Dresscodes op het werk: waar ligt de grens? 'Een mannelijke stagiair kwam in een rokje naar kantoor' Niet gezelliger Of we daar dan iets aan moeten veranderen? Dat kan. Maar moeten we dat willen? 'Dan word je op vakantie de zuurpruim die nergens iets aan uit wil geven, of degene die ook in het dagelijks leven met euro's loopt te strooien en niets overhoudt.' Wil je het tóch, dan moet je volgens Wessels kijken naar hoe je je geld indeelt. Maak je vakantiebudget bijvoorbeeld kleiner, waardoor je er minder achteloos mee omgaat. Zet een deel op je normale rekening om uit te geven, maar zet ook alvast een deel op een vaste spaarrekening. 'Maar als het doel van een vakantie, dagje weg, concert of ander leuk iets is om geld te besparen,' geeft Wessels als laatste advies, 'dan wordt het er niet per se gezelliger op.' Ben je dus net van plan de deur uit te stappen om je salaris stuk te slaan op een of ander terras, dan kun je bij deze zeggen dat dat 'psychologisch helemaal niet onverantwoord' is. Graag gedaan.

delen
Anne van Aartrijk

Anne van Aartrijk is redacteur bij &C, geboren in 2000 (ja, dat is al langer dan tien jaar geleden) en getogen in Brabant, maar dan zonder de zachte G. Is verslaafd aan kaasstengels en is er heilig van overtuigd altijd te kunnen voorspellen waar de treindeuren precies open zullen gaan.

Meer van deze auteur

Wil je ook lezen