Yes, mijn kind gaat viraal: 'Je gebruikt je kind voor een paar likes'

Send. Weg is-ie. Een lollige foto van mijn kleuter verkleed als legoblokje, afgeschoten in het rijk der socials. Heel even gniffel ik, geinig plaatje immers, maar dat duurt kort. Al snel bekruipt me een onbeduidend, beetje viezig gevoel. Het gevoel dat ik ook kan hebben als ik net een Big Mac-menu heb weggestouwd: heel effe jippie, op de voet gevolgd door gadver. Of na een Action-bezoek: leuk leuk, een plastic papegaaienkruk, een neushoornkapstok, hebben! Een betovering die buiten acuut verbreekt, waarna ik de walk of shame naar mijn fiets sjok, de blauw-witte tas vol vervuilende prak meetorsend. Het schuurt.

En als het schuurt, klopt er vaak iets niet. Maar wat is er mis met af en toe een kinderfoto posten? Dit 'doen' mensen toch tegenwoordig: hun leven en kroost actief delen met (on)bekenden? Waarom heb ik er dan zo veel gemengde gevoelens bij? Het wordt me snel duidelijk als ik kinderpsycholoog Klaartje Cuppen van Bureau Klaar spreek. 'Stel jezelf de vraag,' valt ze binnen, 'waaróm zet je als ouder je kind op social media? Voor wie doe je dat? Niet voor je kind, want hij heeft er niks aan. Je doet het voor jezelf. Heel kort door de bocht: feitelijk gebruik je je kind voor een paar likes.'

Kidshaming Slik. Zo platgeslagen klinkt het echt verre van chic. Toch beschouw ik mezelf vooral als een trotse, tikkie naïeve ouder die een gezellig kiekje post. Niet? Cuppen: 'Uiteraard zijn er verschillende gradaties. Af en toe een foto van je kind posten, van zijn eerste fietstochtje of een strandbezoek, is wat anders dan non-stop alles delen, of een video plaatsen van je hysterisch huilende kind omdat hij geen koekje mag. Natuurlijk is het grappig als je dreumes onder de rode spaghettisaus zit, maar deel die foto dan met een vriendin. Want eenmaal online blijft die foto voor altijd. En nu heeft je kind er misschien nog geen weet van, maar in zekere zin zet je hem voor gek. Als hij ouder is, kan hij zich hiervoor gaan schamen.'

Met het voorbeeld van de ingesausde dreumes (guilty!) legt Cuppen wel iets bloot. Wat voor een ouder voelt als een geinige manier om het ouderschap te duiden, kán voor een kind op termijn een dingetje worden. In Amerika gaat het zelfs al verder, daar spreken ze van een nieuwe trend: kidshaming. Een uitwas van het fenomeen petshaming, waarbij bijvoorbeeld een hondje met grote ogen in de camera kijkt, met naast hem de handgeschreven tekst 'Geen onderbeen is veilig voor mij' of 'Ik heb op het kleed gepoept.' De kindervariant is bijvoorbeeld een foto van een driejarig meisje die met beschaamde blik de tekst omhooghoudt: 'Tijdens het eerste ritje in de nieuwe auto heb ik alles ondergekotst.' Grappig. Misschien. Maar zeker geen goede ontwikkeling, zegt Cuppen. 'Ik vind dit echt heftig. Een hond ondervindt hier misschien geen hinder van, maar bij een kind ligt dat anders. Ook al is het nu nog jong: je kind groeit op en gaat zich, net als zijn vrienden, ook online bewegen. Ik vrees dat sommige ouders zich dit onvoldoende realiseren. Vanaf zes of zeven worden leeftijdsgenoten – peers – steeds belangrijker. Een ouder die zijn kind online te kakken zet, kan daarmee de status van zijn kind in de groep en zijn zelfvertrouwen aantasten. Daarnaast is het nog maar de vraag hoe leuk je kind die luierfoto van zichzelf vindt als hij straks gaat daten of solliciteren.'

Intussen herinner ik me ineens de post van mijn huilende baby, die schrok van een vuurwerkkaars op zijn verjaardagstaart. Nu, vier jaar later, voel ik overwegend meelij met dat huilende mannetje, destijds vond ik zijn schrikreactie gewoon grappig, niets meer of minder. Maar had ik 'm online moeten zetten? En: wat stáát er überhaupt allemaal online? Zijn mijn accounts eigenlijk openbaar of afgeschermd? Ik weet het serieus niet. Licht beschaamd denk ik terug aan hysterische verjaardagsfeestjes van tien jaar terug, dronken kiekjes op Koningsdag, in bikini – met of zonder baby – in de branding, oh lord...

Verder lezen? Het hele verhaal vind je in &C's meinummer 'Kneiterfris het voorjaar in' dat nu in de winkels ligt en verkrijgbaar is via de &C webshop.