Je zwangerschap twaalf weken geheimhouden terwijl je het wel van de daken zou willen schreeuwen – waarom doen we dat onszelf aan, vraagt Tara Stokdijk zich af. Want mocht het nou toch misgaan, wil je dan echt dat niemand dat weet? Ze zocht het uit voor &C's oktobernummer, en je leest hier een preview.

Donderdagochtend, zeven weken zwanger. Ik had weer eens de grandioze fout gemaakt om me met mijn reukorgaan in de buurt van de vaatwasser te begeven. Met flink kokhalzen tot gevolg. Mijn ontbijt was middels mijn slokdarm FLOTSJ (dit is een kotsgeluid) in de      gootsteen terechtgekomen en dus vertrok ik met een lege maag naar mijn werk. Anderhalf uur in de trein, nog steeds een beetje misselijk, maar ik had me de week ervoor al met een smoes ziekgemeld, dus ik moest.

Je kunt je immers niet ziek melden, een paar dagen beter zijn en dan weer ziek melden, vond ik zelf. Tenminste, niet met een goede reden. En nu had ik wel een reden, ter grootte van een sesamzaadje. Maar die moest tot twaalf weken, dan ter grootte van een pruim, geheim blijven.

Witte vaatdoek 'Koffietijd komt vandaag filmen. Kunnen jullie een beetje leuk op de achtergrond zitten?' hoorde ik de hoofdredacteur vragen toen ik op de redactie aankwam. Haar type laat zich het beste omschrijven als: altijd gestifte lippen en immer galant gehakt. Eigenlijk is ze het type: altijd klaar om plots gefilmd te worden. Ik was die dag allesbehalve klaar om gefilmd te worden. Ik had me juist voorgenomen om – gezien mijn krakkemikkige staat – heel erg op de achtergrond te blijven die dag. Op de achtergrond figureren in een tv-uitzending was niet wat ik voor ogen had. Gebeurde dus wel. Mocht je ergens in oktober 2022 gedacht hebben: wie is die witte vaatdoek daar achter de presentatrice van Koffietijd? Precies, dat was ik.

'Hoe ga ik dit nog vijf weken doen?' mopperde ik die avond tegen mijn vriend aka de enige met wie ik erover kon praten. Ik had graag met een vriendin gebeld over hoe waardeloos mijn dag was. Of mijn moeder verteld over die ene bloeding die ik een week eerder had gehad, maar toch goed was afgelopen. Over de kleertjes die ik wilde gaan kopen en het snoezige babybedje dat ik had gezien. En over het feit dat mijn hele leven zou gaan veranderen nu ik moeder werd en dat ik dat best wel spannend vond. Net als de echo die eraan kwam. En dan zou ik gelijk even zeggen dat ik komend weekend, als ik haar zou zien, geen wijntje zou drinken en 180 verschillende dingen niet zou mogen eten, zodat ze daar alvast rekening mee zou kunnen houden. Maar dat kon allemaal niet, want ik mocht er nog vijf weken met niemand over praten! 

Lees ook: Tara werd single- en tienermoeder: 'Laat het weghalen,' zeiden ze, 'je gaat het toch niet redden'

Uiteindelijk vertelde ik het vrienden en familie al bij negen weken. 'O, wat vertel je het vroeg', zei een enkeling, maar voor mij voelde het alsof ik al een eeuwigheid met een geheim rondzeulde. Op mijn werk vertelde ik het bij elf weken, maar ik loog dat ik al twaalf weken zwanger was. Liever liegen over één luttele week dan toegeven dat ik het 'te vroeg' vertelde, dacht ik blijkbaar. Stom, vind ik nu. Laten we wel wezen: al het bovenstaande is klein leed. Ik moest gewoon wat geduld hebben. Toch vroeg ik me keer op keer af: waarom bestaat die twaalfwekennorm? 

Omdat de eerste twaalf weken de kans op complicaties het grootst is, is het antwoord op die vraag. Als je tot na het eerste trimester wacht met je blijde boodschap, is de kans aanzienlijk kleiner dat je je omgeving later toch slecht nieuws moet brengen, bijvoorbeeld dat je een miskraam hebt gehad. Dus wacht nou maar twaalf weken, want als het dan misgaat, kun je dat lekker voor jezelf houden en hoef je daarmee niemand lastig te vallen. En dat vind ik dus volslagen belachelijk.

Eenzaam proces Linda van Tienen (40) is moeder van Jolie (8), Lilou (4) en Vieve (3). Tussen de geboortes van haar oudste en middelste dochter kreeg ze vier miskramen. 'De eerste miskraam kreeg ik een paar dagen na mijn positieve test. Een vroege miskraam dus, maar wel een heel verdrietige, omdat we toen al een jaar de wens hadden voor een tweede kind. Toen ik zes weken na deze miskraam weer zwanger bleek, waren we dan ook hartstikke blij.' Linda kreeg al snel last van flinke zwangerschapsmisselijkheid. Zo erg dat ze zich afvroeg of ze misschien zwanger was van een tweeling.

'Tijdens de echo bleek mijn gevoel te kloppen. Wel kregen we te horen dat er geen hartactie was. Dat hoefde nog geen foute boel te betekenen, omdat de echo al met zesenhalve week werd gemaakt. Helaas werd ook duidelijk dat een van de kindjes het sowieso niet ging redden, omdat het vruchtzakje te klein was. Bij de tienwekenecho kreeg ik te horen dat ook het andere kind niet meer leefde. Kort erna beviel ik met behulp van een misoprostol en heel pijnlijke weeën van een intacte tweelingvruchtzak. Mijn hart was gebroken.'

Er volgde een intensieve periode waarin ze verhuisde, ontslag nam en nog maandenlang last had van de aanslag van de miskramen op haar lichaam. Ondanks dat bleef de sterke wens voor een tweede kind. 'Een halfjaar nadat we de tweeling verloren, had ik een positieve zwangerschapstest in handen. De vreugde bleek weer van korte duur: een paar dagen later begon ik te bloeden. Ik besloot toen dat het tijd was om me te laten onderzoeken.' Er werd een kleine afwijking in Linda's bloedstolling gevonden. Toen ze die zomer weer zwanger bleek, mocht ze met medicatie starten. 'En ik kreeg iedere week een echo. Hierdoor ging ik met veel vertrouwen de zwangerschap in. Ik dacht dit keer echt dat het goed zou komen. Dat leek ook zo te zijn, totdat het na een goede echo bij negenenhalve week toch weer misging. Ik was er kapot van.'

Lees ook: Er is iets niet pluis: hoe betrouwbaar is dat oergevoel van het ouderinstinct nou eigenlijk?

Het is inmiddels vijf jaar later en Linda's verhaal heeft uiteindelijk een happy end gekregen. Ze is nu moeder van drie gezonde dochters. Over haar miskramen is ze altijd heel open geweest. Tegen haar omgeving, maar ook op social media. 'Ik vind het belangrijk om het taboe te doorbreken en het onderwerp bespreekbaar te maken. Ook de impact die het op mijn leven had, want ik denk dat die heel vaak onderschat wordt.' Ze heeft ook nooit spijt gehad van het delen van positief nieuws terwijl er verdrietig nieuws volgde: 'Het niet delen van een zwangerschap maakt het proces niet minder spannend en maakt het ook niet minder verdrietig als het alsnog misgaat. Het zou mij enkel eenzamer maken en het is al zo'n eenzaam proces.' 

Ze noemt de twaalfwekennorm dan ook 'zonde en onnodig'. 'Als we allemaal wat opener zouden zijn, zou er een minder groot taboe liggen op zwangerschapsverlies. In veel gevallen zet het je leven op z'n kop, hoe raar is het eigenlijk dat we geacht worden zoiets groots voor onszelf te houden?' Helaas heeft Linda ook weleens een negatieve reactie gekregen: 'Bij de laatste miskraam waren we zo hoopvol en probeerde ik er net zo onbevangen in te staan als eerder, dus maakten we een mooie foto van onze oudste dochter bij een stoepkrijttekening. Daarop was te zien dat ze grote zus werd. Die foto deelden we al met ruim vijf weken zwangerschap met onze omgeving. Ik kreeg toen hier en daar de vraag 'of dat nou wel handig was na al die miskramen'.'

Linda zou willen dat de twaalfwekennorm verdween, zodat er gepraat kan worden júíst als het misgaat: 'Ik zou het heel mooi vinden als dat normaler wordt. Miskramen komen zo veel voor. Het biedt steun te weten dat je niet de enige bent.'

De twaalfwekennorm is behoorlijk achterhaald, als je het Sandra van Tamelen vraagt. Zij is gz-psycholoog bij MeJa, een centrum voor zwangerschap en psyche. Hoe je het volgens haar beter kunt aanpakken? Dat lees je in &C's oktobernummer 'Op je Monnie' dat nú in de winkels ligt, of haal 'm online: