Rianne (33): 'Na mijn master vertalen ging ik stagelopen bij vertaalbureau Iyuno, dat zich specialiseert in ondertiteling en nasynchronisatie. Grote streamingdiensten, maar ook lokale tv-zenders zijn er klant. Er ging een wereld voor me open. Een aflevering van veertig minuten van je favoriete serie? Daar doet een vertaler meer dan een hele werkdag over.

Vertalen en ondertitelen is een complex proces, het is écht vakmanschap. Daar staan maar weinig mensen bij stil. Ga maar na: je bepaalt als vertaler wat de kernboodschap is. De timing moet kloppen. Je bepaalt wanneer de ondertiteling in beeld komt en je moet je verplaatsen in de leessnelheid van de doelgroep. Terwijl: je hebt maar een paar tekens en de Engelse taal is bijvoorbeeld beknopter dan de Nederlandse taal.

Een van de belangrijkste dingen is dat je de context van een woord begrijpt, het taalgebruik. Ik ondertitelde The L Word, een dramaserie over een groep lesbiennes uit Los Angeles. Hoe zorg je dat je dingen op een goede manier overbrengt? Als vertaler gebruik je hedendaagse en inclusieve termen. Maar als in de brontaal 'dyke' wordt gezegd – een term die kwetsend gebruikt kan worden voor lesbiennes – kun je dat niet met 'lesbi' vertalen. Dan moet je een woord met dezelfde lading kiezen.

Snelle komedies zijn een andere uitdaging, daar heb je woordgrappen die lastig kunnen zijn. Maar ook grappen die cultureel ingebed zijn. Ik probeer dan zo veel mogelijk in de buurt te komen van het origineel. Wat hopelijk grappig is, want je hebt vaak ook nog te maken met een lachband die daarna te horen is. Bovendien horen mensen altijd het origineel, wat het ingewikkelder, maar des te leuker maakt.

Ondertitelen is dus maatwerk. Je moet er veel research voor doen. Laatst vertaalde ik For Life, een serie over iemand die ten onrechte vastzit. Daar zit veel juridisch jargon in. Elk detail moet kloppen. Natuurlijk heb ik ook beroepsgeheim. Over series die nog uit moeten komen, mag ik niks zeggen. Laatst werd een serie met een codenaam bij ons aangevraagd omdat alles eromheen geheim moest blijven. Ik voelde me net een spion.

Ik kijk een serie met twee brillen: die van ondertitelaar en die van consument. Vooral documentaireseries vind ik leuk om te doen – BBC's Earth From Above vond ik geweldig – omdat ik er als persoon ook nog eens veel van leer. Maar er zijn ook series waar ik minder affiniteit mee heb. Curfew bijvoorbeeld, een film over zombies. Dan is het ondertitelen vaak net wat minder leuk, maar hoofdpijn of tegenzin krijg ik er gelukkig nooit van.

Het is een droombaan, al leid ik wel aan beroepsdeformatie, hoor. Met mij een serie kijken is niet altijd leuk voor iedereen. Ik spoel gerust een paar keer terug om nog eens te lezen wat iemand ervan heeft gemaakt. Een ondertitel is eigenlijk pas goed als die niet opvalt. Terwijl iemand uren heeft lopen ploeteren. Maar ja, dat zijn wel de beste vertalingen.'

Benieuwd naar de andere mensen die cashen door te bingen?