Deze drie dingen moet je weten als je vandaag Keti koti wil vieren

Keti koti betekent letterlijk 'de ketenen verbroken' en het is dan ook de dag waarop gevierd wordt dat de Transatlantische slavernij officieel werd afgeschaft.

Wie is de mooiste koto misi van het land? Van oudsher dragen veel Surinaamse meisjes en vrouwen met Keti Koti een koto - traditionele klederdracht die oorspronkelijk gedragen werd door tot slaaf gemaakte vrouwen. Koto misi betekent dan ook 'Vrouw die een koto draagt'. Het waren nogal bewerkelijke outfits, want ze bestonden uit veel onderdelen, bedoeld om het vrouwelijke lichaam bedekken. Ze waren wettelijk verplicht om te dragen, want als het lichaam van de tot slaaf gemaakte vrouwen niet voldoende bedekt werd, raakten de slavenmeesters teveel opgewonden (ja, da's treurig genoeg echt waar). De tot slaaf gemaakte vrouwen maakten vervolgens van de nood een deugd, want met al die verschillende stukken stof bleek je ook heel goed te kunnen communiceren. Kleding als codetaal, dus. Tegenwoordig wordt in Suriname, maar ook op sommige plekken in Nederland, met Keti koti een miss-verkiezing, meestal voor kinderen, georganiseerd, waarmee het meisje dat de allermooiste koto draagt wordt verkozen.

Goed, dat is de geschiedenis. Maar hoe draag je zo'n koto zelf? Hou je vast, want je moet nogal wat aan. Allereerst de folenti bruku, de onderbroek. Vervolgens de pangi (onderrok), ondro leyfi (onderlijfje), empi (hemd), saron (gekleurde onderrok) ondro koto (geborduurde onderrok), koy (van het Franse queue, speciale vulling waarmee je rok wijd uitstaat op de billen). Als je al die lagen ondergoed aan hebt trek je je yaki (blouse, jasje) en je koto (rok) aan. Als finishing touch bind je je koto bere (buikband) en je angisa (hoofddoek) om, and you’re good to go!

Veel werk? Inderdaad. Zeker als je bedenkt dat je ook nog moet bedenken hoe je die angisa, de hoofddoek, knoopt. Elke manier van knopen heeft namelijk een betekenis, waarmee je geheime boodschappen de wereld in kan sturen. Naar je verboden liefde, bijvoorbeeld.

Doe maar een flinke portie extra carbs Nu je outfit gecoverd is, is het tijd voor de inwendige mens. Wat eet je met Keti koti? Het antwoord is: Heri heri!

Heri heri, wat letterlijk heel heel betekent, is een gerecht dat bestaat uit allerlei verschillende hele knolgroenten. Cassave, aardappelen, groene bananen en rijpe bananen, die meestal worden gecombineerd met bakkeljauw, gezouten vis, en een gekookt ei. Als je nu denkt: jemig, dat klinkt als een flinke calorieënbom, dan heb je gelijk. Tot slaaf gemaakten kregen niet hetzelfde eten als hun eigenaren, maar juist voedsel dat speciaal bedoeld was om hen op de been te houden en wat niet teveel mocht kosten. Ook in de tijd van de slavernij waren wij Nederlanders namelijk zuunig.

Heri heri is hét gerecht om op tafel te zetten. Weet je niet hoe je het klaarmaakt? Geen nood, op verschillende plekken door heel Nederland kun je vandaag een gratis portie heri heri ophalen. Als symbool van verbinding en om de voorouders van de tot slaaf gemaakten te eren. Hier vind je alle plekken waar je je gratis portie heri heri kunt ophalen.

Waar vier je Keti koti eigenlijk? Het goede nieuws is: dit jaar bijna overal! Waar Keti koti eerst nog een feest van de grote steden was, kunnen we dit jaar in alle hoeken van het land helemaal los. Er gaan niet voor niets steeds meer stemmen op om er gewoon een landelijke feestdag van te maken. Check de pagina van je eigen gemeente om te zien welke festiviteiten er bij jou in de buurt te vieren zijn.

Wan swietie Keti koti! (Fijne Keti koti!)