Meebrullen met Last Christmas van Wham terwijl je ouders kijken alsof ze water zien branden (zelfs de clip kennen ze niet, wat een gemis). Iedereen dezelfde kersttrui behalve jij. Je zus die trots een enorme rollade op tafel zet terwijl jij vegetariër bent. Kerstmis draait om familie, maar kan ook de verschillen nogal uitvergroten. Zeker als jij het enige familielid bent dat het allemaal net wat anders doet. Zo iemand ben ik. Koekoeksjong. Vreemde eend in de bijt. De appel die mijlenver van de boom valt. 

Oké, ik draaf door...het is niet zo dat ik helemaal niet op mijn – hartstikke lieve – familie lijk. Mijn stem en vrolijkheid heb ik van mijn moeder, mijn uitbundigheid en creativiteit van mijn vader en van mijn broer... nee, ik kan echt niets verzinnen wat ik met hem gemeen heb. Misschien gevoel voor humor. Al vindt hij mij niet grappig (wat natuurlijk heel vreemd is). Verder heb ik me altijd zeer geliefd gevoeld, mijn jeugd was fijn en warm. Maar wat wel opviel: ik ben een beetje anders. 

Lees ook: Ouders opgelet: als jouw kinderen altijd ruziën om iets, gaat déze hack je helpen

Waar de hele familie gek is van sport – mijn ouders keken zelfs naar skischansspringen en darts – heb ik er helemaal niets mee. Fietsen vind ik al een opgave. De vele uren dat mijn broer zich uitleefde bij de voetbalclub of tennisvereniging, doodde ik als kind in de sportkantine met mijn neus in de boeken. Waar mijn familieleden nogal luid zijn en graag keihard muziek draaien, heb ik een afkeer van lawaai en staat alles in mijn huis op minimaal volume. Ik ben de eerste die gestudeerd heeft in de hele familie. Ik ben de enige die niet meer in Almere woont, want ik zou daar nog niet dood gevonden willen worden (het geluid van de heipaal is irritant aanwezig in al mijn jeugdherinneringen). Mijn broer geeft zijn geld uit aan nieuwe tuintegels, ik aan verre reizen. Kortom: ik wijk nogal af van de mensen waar ik door DNA mee verwant ben.

Je compromisloze zelf Kerst met de familie kan soms een uitdaging zijn voor die vreemde eend in de bijt. Als ik de boel host, dan pak ik graag uit met mijn verfijnde vega-hapjes en vernuftige kaasplankjes. Maar ik doe er eigenlijk niemand van mijn familie een plezier mee, want ze lusten het niet. Eén keer had ik voor de grap een stapel witte bolletjes met gekookte worst gepositioneerd in de vorm van een kerstboom, speciaal voor mijn broer. Omdat dat in zijn jeugd tien jaar lang het enige was wat hij at als ontbijt, lunch en avondeten. Hij vond het niet grappig. Opnieuw: hij snapt mijn humor niet. En regelmatig zit ik me een uur te vervelen omdat het over de trainer van Ajax gaat die er niets van snapt (is er ooit een trainer die het wel snapt? Tip voor Ajax: mijn familie weet precies wat de juiste opstelling is). Dan denk ik: hallo, ooit van de winterstop gehoord?

Ik ben niet de enige die soms om zich heen kijkt aan het kerstdiner en zich verwondert over de verschillen. Marije (33) weet alles van anders zijn dan je familie: 'De kerstdiners vormen steeds weer een dilemma. Moet ik me aanpassen of gewoon mijn compromisloze zelf zijn? Ik ben nogal koppig, dus kies eigenlijk altijd voor dat laatste. Maar makkelijk is het niet.' En dat levert soms bijzondere familiebijeenkomsten op. 'Mijn vader en opa zijn allebei chirurg. Mijn moeder is medisch specialist. Mijn broer en zus studeerden ook geneeskunde. Zelfs hun partners zijn arts. En ik? Ik deed de havo, tot schaamte van mijn ouders. Wat belachelijk is, want havo is hartstikke goed natuurlijk. En na het behalen van mijn diploma ging ik reizen. 

Lees ook: Laura is verwekt door een zaaddonor, maar wil niet weten wie hij is: 'Dan weet ik dat het Kees is, en dan?'

Zo ontmoette ik Artem, een tattoo artist uit Polen. Inmiddels runnen we samen een tatoeagesalon. Hij zet de tatoeages, ik doe de planning en de piercings. Mijn ouders, broer en zus plus aanhang kunnen hier he-le-maal niks mee. Met kerst kost het moeite om het voor iedereen leuk te houden. Sowieso pas ik me niet aan en doe ik gewoon een glitterjurk aan waarin je mijn volledig getatoeëerde rug ziet. Dan zie ik mijn ouders al slikken. Nog voor de spruitjes met geitenkaas – die mijn moeder elk jaar serveert - op tafel staan, is de rest diep in gesprek over medische cases. In de shop van Artem en mij zijn ze niet geïnteresseerd.

Praten over iets anders dan carrière is ook vragen om problemen, want politiek gezien konden we bijvoorbeeld niet verder van elkaar afstaan en onze vakanties verschillen als dag en nacht. En als mijn broer begint over zijn zoon die 'natuurlijk naar het gymnasium gaat' kan ik wel kotsen. Maar ja. Het is maar één keer per jaar, denk ik dan. Ik stel me erop in en probeer me te focussen op het feit dat ze heus wel van me houden.'

Rebellen in de familie Niet zoveel raakvlakken met je familie hebben, dat hebben vast veel mensen, en toch is het best gek in de Nederlandse maatschappij, merk ik. Veel van mijn vrienden vullen hun vrije tijd juist met hun ouders of broers en zussen, met wie ze nooit uitgepraat lijken te raken. De meest gruwelijke activiteiten passeren de revue zoals zussen-uitjes (met een high tea in plaats van wijn, why?), familieweekenden in bungalowparken ('s avonds leuk een spelletje doen, wat een hel) en kinderverjaardagen (geen toelichting nodig). Ze kletsen wat af in de neven-en-nichten-groepsapp en kerst is één groot familiefestijn dat niet lang genoeg kan duren.

Een vriendin van mij gaat dan altijd een week op wintersport met haar familie, het hoogtepunt van haar jaar. Ik heb dat niet. We hebben nou eenmaal niet allemaal interesses, meningen en levensstijlen gemeen met onze bloedverwanten. Sommigen van ons zijn de paradijsvogels van de familie.

Maarre, waar komen die gevoelens eigenlijk vandaan? Hoe werkt dat genetisch gezien? En hoe ga je er het best mee om? Dat én meer lees je in &C's Winterboek dat nu in de winkels ligt, of haal 'm gewoon hiero: