Het roer gaat om, zoveel is zeker, maar hoe kom je er in godesnaam achter wat je dan wél wil doen? Een rechtenstudie hier, een halve communicatieopleiding daar. Veel millennials zijn voor hun gevoel maar wat gaan studeren. Niet uit luiheid of gebrek aan ambitie, eerder vanwege de overload aan keuzes, kansen en verwachtingen. En toen je dat papiertje na een paar jaar eindelijk in de pocket had, was je allang blij dát je een baan had. Ook als-ie nul komma nul aansloot op je studie. Tijdens de economische crisis was een middelmatige baan immers ook een baan. Inmiddels liggen de kaarten anders en is elke werkdag een bevestiging dat dit het niet meer is. Tijd dus voor een andere baan, een nieuw avontuur, misschien zelfs wel je eigen toko.

Lees ook: Joyce werd voor 25.000 euro opgelicht: 'Ik raakte in paniek, maar vertrouwde hem volledig'

Wie hoopt op een snelcursus 'Zó vind je je passie' komt bedrogen uit. Op zoek gaan naar je passie is zelfs een heel slecht carrièreadvies, meent Carolina Pruis. Zij is interim-directeur bij mediabedrijven, schreef het boek Happy in je werk en geeft lezingen over werkgeluk. 'Een passie ontstaat als je iets doet waar je blij van wordt. Het is een gevolg van leuk werk, het is niet de oorzaak. Tachtig procent van de mensen heeft niet eens een passie, ik óók niet. Een carrièreswitch begint met hardcore zelfonderzoek: wie ben ik, wat kan ik, wat wil ik – en wat niet? Ik denk dat veel millennials niet weten wat ze willen, omdat ze zichzelf gewoon niet zo goed kennen.'

Pruis' advies is even simpel als doeltreffend: hou een maand lang een dagboek bij en schrijf elke dag op waar je energie van krijgt en waarvan niet. 'Als je dat een paar weken doet, niet alleen op werkgebied maar ook privé, dan zie je misschien een patroon ontstaan. Krijg je bijvoorbeeld ineens helder dat je blij wordt van collega's begeleiden, activiteiten organiseren of salesgesprekken voeren. Allemaal aanwijzingen in welke hoek je moet zoeken. En in welke hoek absoluut niet. Ook heel waardevol.'

Op zoek naar je selfie Judith Noordzij kan dat beamen. Ze kreeg een burn-out en maakte in die periode onder andere een moodboard. 'Vol foto's, plaatjes en quotes van dingen die ik leuk vind, waar ik goed in ben, plekken waar ik graag kom, zaken die ik belangrijk vind. Niet dat ik daarna meteen wist: dít wil ik doen, maar ik kwam er zo wel achter dat ik iets sociaals en minder corporate wilde.' Noordzij was advocaat, maar hing de toga na haar burn-out aan de wilgen. Ze tekende haar verhaal op in Ik was advocaat. Nu ben ik mezelf en geeft tegenwoordig lezingen en workshops over mentale vitaliteit. 

Een andere manier om jezelf beter te leren kennen, is om jezelf door de ogen van een ander te bekijken. Pruis: 'De mensen om je heen kennen je vaak beter dan jij, omdat ze je zien voor wie en wat je bent. Hun blik is veel objectiever. Vraag mensen uit je omgeving – een vriendin, collega, sportmaatje – wat jouw goede eigenschappen zijn en laat ze ook voorbeelden noemen.' Ook Noordzij deed dat. ‘Ik stuurde mailtjes naar vriendinnen met de vraag: als ik een dier zou zijn, welk dier zou ik dan zijn en waarom? Een van hen schreef: een geleidehond, omdat je altijd zo behulpzaam bent. Dat vond ik heel treffend.'

Lees ook: Spijt van je carrièreswitch: 'Als ik langer was gebleven, had ik echt een moord begaan'

Wat ook kan helpen, is teruggaan naar je kindertijd. Veel dingen die je als kind leuk vond – dieren verzorgen, verhalen vertellen, hutten bouwen – vind je nu vaak nog steeds leuk, schrijft carrièrecoach Sarah Vermunt in haar boek Careergasm. Wie weet duikel je iets op wat het vuurtje ook nu weer opstookt. Wat je ook moet doen, als het aan Vermunt ligt: je proberen te herinneren op welke dingen je als kind of puber het trotst was. Blonk je uit in sport? In artistiek opzicht? Muziek? Toneel? Was je een leider? Een verzorgend type? Een onderzoeker? Een schrijver? Een relatiebouwer? Vermunt was vooral trots op haar verhaal over een paashaas met Air Jordans en de gekke toneelstukken die ze als tiener schreef. Zie daar haar verknochtheid aan creativiteit en schrijven, dingen die in Vermunts huidige carrière nog steeds belangrijk zijn. 'Als er een zogeheten parapluthema bovenkomt, betekent dat iets. Ook nu nog, na al die jaren,' schrijft ze.

Hou je het liever bij het hier en nu? Bedenk dan op wiens carrière je jaloers bent. Dat kan je duidelijk maken wat je nou wil. Het zegt namelijk iets over je eigen verlangens. Een competentietest biedt volgens Pruis uitkomst om je kwaliteiten weer scherp te krijgen. Waar je die kunt vinden? 'Een goede is viacharacter.org,' zegt Pruis. 'Die is ook wetenschappelijk onderbouwd. Als je weet wat je kwaliteiten zijn, kun je nagaan of je je talenten en vaardigheden nu wel voldoende inzet. En daar eventueel verandering in brengen.'

Aan de bak Het roer omgooien begint met introspectie, maar blijf niet reflecteren tot je een ons weegt. Heb je een idee welke kant je op wil? Kom in actie. Hoe?

Het antwoord lees je in het hele verhaal in &C's Zomerboek, dat nu in de winkels ligt. Of haal 'm vast hier: