Eiwitten move over: dit is waarom we juist meer vezels moeten eten (en zo doe je dat)

Steeds meer jonge mensen (18 tot 50 jaar) krijgen darmkanker, en dat is zorgwekkend. Eerder werd de ziekte nog als een ouderenziekte gezien, maar artsen verwachten dat over vijf jaar zo'n 20 procent van de patiënten onder de vijftig jaar zal zijn. Dat lijkt misschien een kleine groep, maar jonge mensen hebben een grotere kans om aan darmkanker te sterven, omdat het vaak pas laat wordt ontdekt. We hebben immers allemaal weleens buikkrampen en denken - behalve de hypochonders - dan niet gelijk aan kanker.

Tell me why De oorzaak van deze zorgwekkende ontwikkelingen kan aan een paar dingen te wijden zijn. De eerste reden is dat een klein aantal mensen genetische aanleg heeft voor het krijgen van darmkanker. Omgeving en levensstijl spelen daarnaast ook een hele grote rol. Denk bijvoorbeeld aan voeding, maar ook beweging. Volgens internist-oncoloog Karen Bolhuis zijn we sinds de jaren zestig minder gaan bewegen, eten we meer rood vlees en minder groente en fruit. 'We eten veel meer bewerkt voedsel en gesuikerde dranken. Alcohol speelt ook een rol,' vertelt ze aan RTL Nieuws.

Lees ook: Al die vitaminesupplementen hè, in hoeverre heb je die écht nodig?

Overgewicht zorgt daarnaast voor een verhoogd risico. Toch is maar bij 5 procent van de patiënten overgewicht de oorzaak van de ziekte. Ook antibiotica, bewerkt vlees, gifstoffen in het milieu en bepaalde chirurgische procedures dragen volgens Andrew Chan, hoogleraar geneeskunde aan Harvard Medical School, mogelijk bij aan de stijging. Omdat deze stijging vooral in Westerse landen te zien is, wordt er nog onderzoek gedaan of er wellicht meer speelt naast levensstijl, aldus Bolhuis.

Vezels = wondermiddel Maar wat hebben vezels nou met dit verhaal te maken? Als je weinig groente en fruit (waar veel vezels in zitten) eet en meer suiker binnenkrijgt, produceer je een soort bacterie die ontstekingen in de darmen verhogen en zelfs de celveroudering versnelt. Daardoor worden je darmen gevoeliger voor celmutaties die tot kanker leiden. Door het eten van genoeg vezels wordt je ontlasting steviger, waardoor schadelijke stoffen sneller je lichaam kunnen verlaten en je ingewanden minder geïrriteerd raken. Bij het afbreken van deze vezels maakt je lichaam vettige zuren aan (SCFA's) die een belangrijke energiebron zijn, maar die ook erg belangrijk zijn om je cellen gezond te houden en de kans op tumors te verkleinen. De SCFA's helpen daarnaast óók met het opnemen van mineralen, zoals ijzer.

Lees ook: Dit is volgens een Harvard-arts het beste ontbijt (en het heeft maar drie ingrediënten)

Nog even terug naar die eiwitten: dat is een hele belangrijke bouwstof voor je lichaam. Je vindt ze vooral in dierlijke producten zoals vlees, vis, melk, kaas en eieren, en in plantaardige producten zoals brood, graanproducten, peulvruchten en noten. Volgens het Voedingscentrum krijgen de meeste mensen genoeg eiwitten binnen - óók vegetariërs en sporters. De meeste mensen krijgen zelfs meer eiwitten binnen dan nodig is. Alleen kinderen, ouderen, zwangere mensen en mensen die borstvoeding geven hebben meer eiwitten nodig. Met onze huidige levensstijl, zoals Bolhuis vertelde, krijgen we juist te weinig vezels binnen.

Eten maar Maar hoe eten we meer vezels? Allereerst is het belangrijk om te weten waar het allemaal in zit. Komt-ie: volkorenproducten zoals brood, volkorenpasta en zilvervliesrijst, groente (vooral bloemkool, pompoen, rode kool, pastinaak, tomaat, wortel en spinazie) en fruit (vooral peer, mango, framboos, banaan en sinaasappel), peulvruchten zoals bruine bonen, linzen en kikkererwten, en noten.

Vervang je witte brood voor volkoren brood, zorg dat je á la Schijf van Vijf genoeg groente en fruit binnenkrijgt en eet minder (bewerkt) vlees. Eet bij je ontbijt genoeg vezels - bijvoorbeeld met havermout of vezelrijk brood - en eet af en toe een handje noten. Zorg daarbij dat je ook genoeg water drinkt om je ontlasting soepel te houden. En ga bij symptomen van darmkanker altijd naar de huisarts. We zetten ze even voor je op een rijtje, just to be sure.

De symptomen van darmkanker

• Bloed of slijm in je ontlasting

• Minder eetlust

• Buikpijn en/of buikkramp

• Ontlasting ziet er anders uit

• Vermoeidheid

• Plotseling gewichtsverlies

• Loze aandrang

Zo. Wij gaan even een handje noten naar binnen werken.