Oproep: please, leer je ouders, opa en oma hoe ze AI kunnen herkennen (want dit gaat niet goed)

Je kent 't vast: je zit lekker door je reels te scrollen, en ineens kom je een video tegen van een baby in hoge hakken die op de catwalk loopt. Ha, denk jij gelijk, dat is dus AI, ben je toch beter in het spotten van die video's dan je dacht. Maar een uur later stuurt je moeder diezelfde video naar je door met de opmerking: 'Denk je dat [naam van jouw kind] dit ook zou kunnen?' Shit... die heeft het gewoon niet door. Gebeurt vaker, en da's dus een probleem.

Lees ook: Snuffelen aan de toekomst: Zo ruikt AI parfum

Cijfers liegen niet Nu horen we je denken: wat is er nou gevaarlijk aan die onschuldige video's? Het niet kunnen herkennen van AI gaat veel verder dan deze video's. Zorgen over onze ouders, opa's en oma's als het om AI gaat worden maar al te vaak uitgesproken, zeker in tijden van nepnieuws. Tijdens de verkiezingen van de VS in 2016 bijvoorbeeld, deelden 65-plussers maar liefst zeven keer meer fake news op facebook dan jongere generaties.

Ook onderzoek toont aan dat de zorgen terecht zijn. Onderzoekbureau Norstat ontdekte bijvoorbeeld dat een op de drie Nederlands AI-content niet kan herkennen. Een Zweeds onderzoek toonde aan dat, bij een test waar verschillende generaties een AI-afbeelding moesten herkennen, de groep 18-39 jaar 79,6 procent van de afbeeldingen kon onderscheiden, de groep 40-59 jaar 61,4 procent en de groep 60-plussers 47, procent. Canadese onderzoekers ontdekten vervolgens ook nog dat de oudere generatie AI-gegenereerde stemmen veel minder goed kan onderscheiden van echte mensenstemmen dan jongeren.

Risico's galore 'De bevindingen van deze studie suggereert dat oudere volwassen wellicht een hoger risico lopen om misleid te worden,' zegt Dr. Björn Herrmann van de Canadese studie. Daardoor zijn ze kwetsbaarder voor oplichterstechnieken, bijvoorbeeld waarbij de stem van een familielid wordt nagebootst door AI, waarna de oplichters bellen om geld te laten overmaken, waar we eerder al eens over schreven. Volgens onderzoekers uit Chicago lopen ouderen die slecht zijn in het herkennen van scams een groter risico op dementie.

Lees ook: Geraldine is slachtoffer van identiteitsfraude: 'Het wordt steeds erger: het lijkt alsof ik dood ben'

Dat willen we voorkomen, dus des te belangrijker dat jong én oud AI leert herkennen. Maar hoe pak je dat het best aan?

• Besef je dat de oudere generatie (over het algemeen) achterloopt op technologie, en verklaar ze dus ook niet voor gek als ze een keer een fout maken. Geef aan hoe belangrijk het is om toch aan die kennis te werken, of stuur dit artikel desnoods door.

• Leer je ouders, opa's en oma's de meest voorkomende kenmerken van AI-gegenereerde content. Bij afbeeldingen zijn dat handen met te veel of te weinig vingers, rare textuur van vacht of stof, bewegingen die niet kloppen en schaduwen die niet kloppen. Online zijn er genoeg tips en tricks te vinden.

• Wijs je ouders/opa/oma er altijd op als ze iets doorsturen dat AI is. Hoe vaker je het benoemt, hoe sneller ze het zelf ook zullen herkennen. Zeg ze trouwens ook dat, als iets AI is, er vaak bij moet staan, zoals tussen de hashtags of door middel van een label.

• Stamp dit mantra in: is het te mooi om waar te zijn? Dan is het waarschijnlijk nep.

• Geef ze een boek of cursus cadeau om betere skills rondom het herkennen van AI te krijgen. Ja, die bestaan echt.

Mocht het nu toch nog eens fout gaan? Geen zorgen, betekent niet gelijk dat je gescamd wordt. Het overkomt de besten. Zo deelde Jennifer Aniston laatst nog een video in haar verhaal, vlak nadat de branden in LA uitbraken, waarin een aantal brandweermannen te zien waren die puppy's redden uit het vuur. Was ook AI. Sorry Jen.

Dus, nog één keer, AI of echt?

Juist, AI. Lekker bezig.

Ook AI. Zag je hoe die snavel verdween in het bloemblad?

Echt. Oké, dit was gewoon een excuus om het over Harris Dickinson te hebben. Graag gedaan.