Joy Delima over serie Rampvlucht: 'Opnemen op de plek van het trauma was intens'

De serie is een gedramatiseerde interpretatie van de werkelijkheid, waarin we zien hoe dierenarts Asha Willems uit de Bijlmer (Delima) samen met Trouw-journalist Vincent Dekker (Thomas Höppener) en Volkskrant-journalist Pierre Heijboer (Yorick van Wageningen) op zoek gaat naar antwoorden rondom de raadselachtige ramp. Het drietal belandt vervolgens in een zes jaar durend gevecht met de luchtvaartwereld, de geheime dienst en de overheid.  Jij speelt dierenarts Asha. Kun je iets vertellen over haar? 'Aan het begin van de serie staat Asha op het punt te verhuizen en opnieuw te beginnen, maar bij de ramp verliest ze haar vriend. In plaats van in de rouw te schieten, gaat ze direct hard aan het werk en schiet ze in de hulpstand. Ze is vanaf het begin getraumatiseerd, maar ze kent het leven in de Bijlmer en iedereen die er woont, dus ze staat klaar voor ze. En dan merkt ze: hey, de dieren worden ziek en de baasjes ook. Zo begint haar eigen onderzoek, daarna komt ze Vincent en Pierre tegen.' Is Asha, net als Vincent en Pierre, gebaseerd op een echt persoon? 'Nee, Asha is gebaseerd op hulpverleners, huisartsen en mensen uit de Bijlmer waarmee Vincent en Pierre hebben samengewerkt tijdens hun onderzoek.' Lijken jij en Asha op elkaar? 'Niet zozeer. Asha heeft moeite met bij haar emoties komen. Ik denk dat als ik dezelfde emoties als zij zou hebben, ik eerder zou imploderen. Ik zou dan niet zo goed kunnen functioneren als zij. Maar wat ik wel met haar gemeen heb, is dat als ik op activistisch gebied ergens voor strijd, ik ook van me laat horen. Dan laat ik me niet zomaar aan de kant zetten, stel ik belangrijke vragen en wil ik ook antwoorden krijgen.' Lees ook: Lykele Muus: 'Misschien zit het wel in mij: een lul van buiten, een zielig jongetje van binnen' Je was zelf nog niet geboren toen de vliegramp plaatsvond. Wat heb je gedaan om je in de situatie te kunnen inleven? 'Ik heb het inderdaad niet meegemaakt en ook geen familie die daar woont, maar gelukkig hoef je als acteur iets niet echt mee te maken om het te kunnen spelen. Ik heb me vooral gericht op mijn personage zelf en me ingelezen in hoe traumaverwerking werkt. Zelf heb ik nog niemand van heel dichtbij verloren, dus ik heb niet echt ervaring met rouw. Dat was mijn grootste uitdaging voor deze rol. Ik vond het bijvoorbeeld moeilijk om te geloven dat Asha niet huilt. Dat kan toch niet, dacht ik. Je gaat toch wel huilen? Ook hebben we met mensen gesproken die de Bijlmerramp hebben meegemaakt en daardoor mensen hebben verloren. Dat is niet per se belangrijk voor de rol, want als acteur speel ik een personage dat ook niet weet wat de nasleep van iets gaat zijn, maar wel om te weten in welk project ik sta. Dat ik weet waar ik het over heb.' Hoe was het om intense scènes zoals die van de ramp zelf na te moeten spelen? 'Dat was best wel heftig, al is wat je uiteindelijk ziet op beeld natuurlijk heel veel special effects. Als ik mijn huis uit kom rennen bijvoorbeeld. Dan was er eigenlijk niets. Het was gewoon donker. De rest moest je je inbeelden, maar omdat je niet weet wat je personage gaat zien vond ik dat lastig. Ook vond ik het intens dat we in de Bijlmer opnamen. Ik kon me dan wel bezwaard voelen dat iemand dat straks niet oké vindt. Het is toch iemands trauma. Maar iedereen was op de hoogte gesteld en we hebben geen vervelende ontmoetingen gehad. Toch blijft het een zwaar thema. Dat je brandend het huis uit komt lopen, dat is allemaal echt gebeurd. Thuis kon ik dat niet heel goed loslaten, maar het is wel belangrijk dat zoveel mogelijk te proberen.' De rol bracht dus een bepaalde druk met zich mee? 'Het is niet dat ik een druk voelde, maar meer een bewustzijn van wat je aan het doen bent. Niet dat ik daardoor niet meer tot spelen kwam. Op de set kan ik dat op zich wel loslaten, het is meer een gevoel daaromheen.' Rampvlucht is een complotthriller, dus ook de complottheorieën rondom de vliegramp komen terug. Is dat iets waar jij je ook weleens mee bezighoudt, complottheorieën? 'Eigenlijk niet. Je hebt mensen die daar heel erg in geloven, maar ik hou me daar totaal niet mee bezig. Al is het feit dat mensen niet direct geloven wat er gezegd wordt en dingen bevragen soms ook goed.' Lees ook: Susan Radder over Oogappels: 'Ramsey Nasr is net een groot kind op set' Laatste vraag: waarom moeten we deze serie gaan kijken? 'Ik wist zelf echt heel weinig over de vliegramp. Ik heb er nooit iets over geleerd op school, terwijl het zo groot was, zoveel impact had en er zoveel mensen overleden zijn. Het is een stukje geschiedenis dat we op deze manier weer op de kaart zetten. En het is belangrijk dat mensen zien hoe het is gebeurd en hoe groot het is geweest.' Rampvlucht is vanaf 29 september dagelijks om 21.30 te zien op NPO 1 óf natuurlijk te bingen op NPO Start. De laatste aflevering wordt uitgezonden op dinsdag 4 oktober, precies dertig jaar na de ramp. Ook maakt KRO-NCRV een documentaire, podcast en digitale reconstructie rondom de Bijlmerramp, allemaal onder de naam Rampvlucht en ook vanaf 29 september beschikbaar.