Toen Milou Deelen ontdekte dat ze biseksueel is, viel haar op dat ze nauwelijks biseksuele mannen tegenkwam. Was dat toeval? Of zit er meer achter? Ze zocht het uit voor &C's maartnummer, en je leest hier een preview.

Op mijn twaalfde zoende ik voor het eerst met een jongen. Niet veel later kreeg ik mijn eerste vriend. Ik was dus hetero. Althans, dat dacht ik. Ik was zestien toen ik voor het eerst seks had met een meisje. Dat zag ik als experimenteren, want biseksualiteit? Dat kende ik niet. Op mijn eenentwintigste werd ik smoorverliefd op Lotte, een vrouw. Hoewel ik me in een progressieve omgeving bevond, kreeg ik steevast de vraag of ik dan lesbisch was. Als ik zei dat ik dacht van niet, vroegen mensen: 'Is het dan een fase?' Het voelde alsof mijn relatie niet serieus werd genomen, alsof ik niet werd geloofd. 

Inmiddels kende ik de term biseksualiteit wel en besloot ik mezelf zo te noemen. Voor mij betekent het dat ik op mannen en vrouwen val. Mannelijke bedpartners begonnen meer dan eens over een trio of namen het woord 'geil' in de mond als ik vertelde dat ik niet hetero ben. Steeds meer omringde ik mezelf met mensen uit de LHBTIQA+- community. Het was fijn om andere biseksuele vrouwen te ontmoeten die me begrepen. Maar één groep kwam ik vrijwel nooit tegen: biseksuele mannen. Waar waren zij? Was dat toeval of is er een achterliggende reden voor?

Lees ook: Bram valt op alles en wil niet in een hokje: 'Waarom moet mijn seksualiteit een naampje hebben?'

Ik bel Daphne Hermsen. Zij werkt bij Bi+ Nederland, een organisatie voor bi+-mensen en -inclusie. Bi+ is een term voor mensen die op meer dan één gender vallen. Denk aan biseksuele of panseksuele mensen (waarbij je niet op gender valt maar op een persoon). Ik ben benieuwd of zij een verklaring heeft voor mijn observatie. 'Allereerst is het goed om te benadrukken dat de seksuele oriëntatie van bi+-mensen, ongeacht gender, vaak niet serieus wordt genomen. Niet door heteroseksuele mensen, maar ook niet door homoseksuele en lesbische mensen. In de samenleving hebben we een heteroseksuele norm: we verwachten dat mensen hetero zijn. Ook hebben we een monoseksuele norm: we verwachten dat mensen op één gender vallen. Die norm geldt ook binnen de homoseksuele en lesbische gemeenschap. Bi+-mensen vallen buiten beide normen.'

Belabberde zichtbaarheid Hermsen vertelt dat mannen vaak minder open zijn over hun seksuele oriëntatie dan vrouwen. Ze noemt de begrippen intern en extern stigma. 'Extern stigma gaat om reacties van buitenaf. Intern stigma gaat over hoe jij er zelf naar kijkt. Je kunt de vooroordelen die er in de samenleving en media zijn, op jezelf betrekken en geloven.' Hermsen weidt liever niet uit over de vooroordelen – uit onderzoek blijkt dat het averechts werkt om die vooroordelen en stereotypen te herhalen. 'Maar we zien dat vrouwen meer last hebben van reacties van buitenaf en vaker worden geseksualiseerd. Bij mannen zien we dat het interne stigma veel groter is. Ze internaliseren de opvattingen die in de samenleving heersen, waardoor het moeilijk is om over hun seksuele oriëntatie te vertellen of het als iets positiefs te zien.'

Herkenbaar voor Niels (34). In zijn tienerjaren werd het voor hem vrij duidelijk dat hij ook op mannen valt, maar dat hield hij voor zich. 'Ik was bang dat ik anders geen kans meer zou maken bij vrouwen en dat mensen zouden zeggen: hij is homo, maar durft het niet toe te geven. Vooral in mijn studententijd wilde ik een man zijn die bij wijze van spreken op vrijdag met vrienden bier dronk en opschepte over zijn veroveringen. Daar wilde ik bij horen, dat zag ik als statussymbool. Ik wilde binnen de kaders van het man-zijn vallen. Maar ik paste daar niet in, omdat ik op mannen val. Trouwens: ook al was ik hetero geweest, dan was ik nog niet zo’n soort man geweest. 

Toen ik mijn omgeving vertelde dat ik biseksueel ben, vond niemand dat een punt. Vrouwen met wie ik datete moesten de boodschap soms wel verwerken. Die vroegen weleens: klopt het dan wel dat je nu met mij datet? Ook door de manier waarop ik het vertelde denk ik, het was alsof ik hun om goedkeuring vroeg. Zelf had ik het tenslotte ook liever anders gezien. Mannen hadden er minder moeite mee. Wat ik lastig vond, is dat ik lange tijd geen mensen kende die biseksueel waren, zeker geen mannen.'

Lees ook: Wil je weten: dít is waarom de L altijd vooraan staat in LHBTI+

Dat is niet gek, omdat de bi+-gemeenschap heel onzichtbaar is, zegt Hermsen. 'Dat geldt vooral voor mannen. Wanneer er, bijvoorbeeld in de media, aandacht is voor LHBTIQA+-mensen, gaat het vooral om lesbische en homoseksuele mensen. Tegenwoordig ook iets meer om trans personen, maar bi+-mensen worden vaak vergeten. Het is voor ons ook lastig om mannen te vinden die hun verhaal willen delen of aan een onderzoek willen deelnemen. In een grootschalig Nederlands onderzoek gaf 16 procent van de bi+-mannen aan dat ze liever een andere seksuele oriëntatie hadden gehad.'

Het idee heerst trouwens dat meer vrouwen dan mannen bi+ zijn, maar in werkelijkheid liggen die cijfers niet zover uit elkaar. Van alle mensen in Nederland is 6 procent bi+-vrouw en 5 procent bi+-man, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) die vorig jaar op Coming-Outdag (11 oktober) werden gepresenteerd. 'Maar omdat vrouwen er opener over zijn, lijkt dat verschil groter,' aldus Hermsen. Hermsen benadrukt het belang van zichtbaarheid. Want als je iets niet ziet, weet je ook niet dat je het kunt zijn. Dook (33) weet dat maar al te goed.

Benieuwd naar het verhaal van Dook, weten waarom zichtbaarheid en open zijn zo belangrijk is en wie hiervoor de verantwoordelijkheid draagt? Dit én meer lees je in het hele verhaal dat in &C's maartnummer 'Liefde zonder grenzen' staat. Deze editie ligt nu in de winkels, maar je bestelt 'm ook hier online: