Stop met uitstellen: dit is alles wat je moet weten over het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker

Dat blijkt uit nieuwe cijfers van KWF Kankerbestrijding. Veel vrouwen tussen de 30 en 34 jaar geven geen gehoor aan de uitnodiging. Sterker nog: slechts 3 op de 10 vrouwen gaat binnen 12 weken in op de uitnodiging. Je hoeft geen rekenwonder te zijn om te begrijpen dat dat bijzonder laag is. Baarmoederhalskanker onderzoek De cijfers laten zien dat het percentage vrouwen dat meedoet aan het bevolkingsonderzoek is gestegen (van 41 procent in 2022 naar 48 procent in 2023), maar dat tegelijkertijd nog meer dan de helft (!) van deze groep hun uitnodiging laat liggen. De voornaamste reden? Uitstel. Sommigen twijfelen, vergeten het, raken de uitnodiging kwijt, weten niet of-ie nog geldig is of stellen het uit vanwege zwangerschap. Natuurlijk, we vergeten allemaal wel eens iets en uitstel is niet per se afstel, maar laten we in dit geval dat risico niet nemen.

Vooral niet omdat bij vrouwen tussen de 30 en 34 jaar het humaan papillomavirus (HPV) het meest voorkomt. Baarmoederhalskanker ontstaat door langdurige besmetting van dit virus, dus tel maar uit. Deze vorm van kanker is de tweede meest voorkomende vorm en de cijfers zijn pittig: in Nederland krijgen jaarlijks 900 vrouwen baarmoederhalskanker en 200 mensen overlijden eraan. Doe je mee aan het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker, dan kan het op tijd worden opgespoord en misschien zelfs worden voorkomen. Dus: valt de uitnodiging binnenkort bij jou op de mat? Stel je gezondheid niet uit. Plan die afspraak.

Schaamte opzij Maak je geen zorgen als je het toch best 'n ding vindt om met je benen wijd te liggen bij de huisarts. Een uitstrijkje laten afnemen kan kwetsbaar voelen. Daarom kun je het sinds vorig jaar juli ook zelf in handen nemen. Bij de uitnodiging krijgen alle vrouwen die 30 jaar worden een zelftest opgestuurd, die test op de aanwezigheid van HPV. Schaamte is geen reden meer tot uitstel.

Onder de 30 Voordat vrouwen hun dertigste verjaardag vieren, is het aan henzelf om te kiezen voor een onderzoek. Dat is best opmerkelijk, als je bedenkt dat afwijkingen van het HPV-virus meestal na 10 tot 15 jaar kunnen uitgroeien tot baarmoederhalskanker. Baarmoederhalskanker komt het vaakst voor na de 30 jaar, maar als het voorstadium dus al 10 jaar eerder gevonden had kunnen worden, waarom testen we dan niet eerder?

Lees ook: Heb je ook zo'n slechte weerstand als je ongesteld bent? Zo komt dat Dat heeft vooral te maken met dat de meeste HPV-infecties in je twenties door je lichaam zelf worden weggeruimd. Ben je midden 20 en test je positief, dan hoeft dat niets te betekenen en zorgt het juist voor onrust, is de gedachtegang. Maar het kan wél iets betekenen. Ongeveer 20 procent van alle baarmoederhalskanker wordt voor het 35e levensjaar gevonden, bij 6 procent is dit voor je 30e. Zo kwam ook de 28-jarige zangeres Emma Heesters er in november 2024 achter dat ze baarmoederhalskanker had. 'Voor al deze vrouwen begint screening te laat,' zegt gynaecoloog Ruud Bekkers tegen Mijn Gezondheidsgids. 'Het voorstadium had eerder gevonden kunnen worden.'

Nooit te vroeg Er zijn daarom geluiden dat vrouwen vanaf hun 25ste al een uitnodiging bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker zouden moeten krijgen. Dat is iets wat je onder andere al terugziet België, Frankrijk, Denemarken, Noorwegen en Portugal. In deze landen ligt de focus al op vrouwen tussen de 20 en 30 jaar, geheel volgens de richtlijnen van de ECDC (European Centre for Disease Prevention and Control) en WHO (Wereldgezondheidsorganisatie). Lees ook: Wacht eens, hoe verantwoordelijk is een man voor een gezonde zwangerschap?

Maak dat uitstrijkje Maar of je nu 30 jaar wordt of binnenkort alweer je vierde uitnodiging in de brievenbus: laat je uitstrijkje maken. Dat is ook wat Emma Heesters onlangs op Instagram schreef, toen ze deelde dat de kanker in haar lichaam is uitgezaaid. Of beter, zoals de nieuwe campagne van Bevolkingsonderzoek Nederland, het RIVM en KWF Kankerbestrijding heet, doe het vandaag nog.