Van kindertekeningen tot rouwkaarten: zo neem je afscheid van oude meuk met emotionele waarde

Hoppakee, weg ermee, die oude zooi. Maar dat blijkt makkelijker gezegd dan gedaan. Want zodra je op het punt staat de hele boel te dumpen, word je overvallen door een rotgevoel. De spullen zelf zijn niks waard, maar de herinneringen maken het haast onmogelijk om afscheid te nemen.

Je weet nooit of het van pas komt Waarom doet die prullaria zo veel met ons en hoe komen we ooit van die oude troep af? Om deze vraag te beantwoorden schakelden we – zeer toepasselijk – hulptroepen in. Prof. Dr. Danielle Cath is psychiater en deed onderzoek naar hoarding. Ze legt uit waarom het soms zo moeilijk is om dingen weg te gooien: 'Sommige dingen kunnen mensen niet weggooien, omdat ze denken dat ze het altijd nog ergens voor kunnen gebruiken.'

Dit noemt Danielle spullen met instrumentele waarde. 'Een voorbeeld hiervan zijn mannen die bepaalde elektronica bewaren ondanks dat het kapot is, want de schroefjes, het scherm of een ander onderdeel kan later nog van pas komen,' vertelt ze. Ho – dit is geen mannen fenomeen. Jij valt vast ook te betrappen op een oude iPhone die in een lade ligt te verstoffen. Niet? Dan bewaar je misschien kleding in drie verschillende maten, want 'je weet maar nooit.'

Da’s pech, herinnering weg Klinkt logisch, maar hoe zit het dan met die doos vol festivalbandjes, kaarten, kindertekeningen en het kapotte horloge van je opa? We weten allemaal: die tekeningen met twee krassen van je kids komen niet in aanmerking voor een expositie in het Rijksmuseum. En dat horloge? Categorie kitsch. Kortom, bewaren heeft geen nut.

Dat we het toch niet kunnen wegdoen, heeft niet te maken met instrumentele, maar emotionele waarde, legt Danielle uit: 'Als mensen spullen met sentimentele waarde wegdoen, hebben ze vaak het gevoel dat ze een herinnering van zichzelf of een stukje van die persoon verliezen.' Ze noemt de tekeningen als voorbeeld: 'Als ouder kun je denken: als ik deze tekening weggooi, is ook mijn hele herinnering aan de jeugd van mijn kinderen weg. En dat gevoel van verlies is heel moeilijk te verdragen.' Jup, zo belandt dat knutselwerkje toch terug in de doos op zolder.

Rouwkaarten bij het oud papier: kan ik dat wel maken? Je kunt je ook schuldig voelen als je iets wegdoet. Denk aan een rouwkaart die je kreeg, of de stoel die je erfde van je grootmoeder. De stoel waar ze altijd in zat naar de stort brengen? Is dat niet respectloos? 'Dit gevoel ontstaat als mensen de relatie met een persoon koppelen aan een voorwerp. Het is dan alsof de relatie met je grootmoeder loopt via de stoel,' legt Danielle uit.

Het grootste probleem is dus dat we de herinnering aan of relatie met een persoon koppelen aan een voorwerp. Vaak is het niet het voorwerp dat het moeilijk maakt, maar de betekenis die je er zelf aan hebt gegeven. Vind je het moeilijk om iets weg te doen? Dan helpt het volgens Danielle om je gedachten uit te dagen. Dat doe je door jezelf een aantal kritische vragen te stellen.

Geloof je het zelf? Vraag jezelf af waarom je het moeilijk vindt. Ben je bang dat het weggooien invloed heeft op de relatie met de persoon van wie je de kaart kreeg? Geeft het je het gevoel dat je de ander te kort doet? Of heb je angst om een herinnering of persoon te verliezen? Ga ook na wat er wel en niet waar is aan de gedachten die je hebt. Danielle: 'Als je met het weggooien van een kaart de hele herinnering aan iemand uitwist, dan zou ik dat ook niet doen. De grote vraag is alleen: klopt die gedachte wel?'

Deze manier van denken helpt je om een voorwerp weer los te koppelen van een persoon. Ergens weten we natuurlijk ook wel: een kaart weggooien leidt niet tot geheugenverlies, en de stoel van je oma heeft helemaal niks te maken met de band die jullie hadden. Maar tijdens een rondje emotioneel puinruimen is het fijn om jezelf hier zo nu en dan aan te herinneren.

No hard feelings: 4 tips om afscheid te nemen van spullen Heb je alle voorwerpen, herinneringen en personen los van elkaar opgeborgen in de lades van je brein? Good job. Maar wees voorbereid: tijdens het opruimen blijft het soms moeilijk om afscheid te nemen. Gelukkig weet opruimexpert Lammy Wolfslag, oprichter van Mijn Opruimcoach, precies wat je kunt doen als het moeilijk wordt. Deze tips helpen je erdoorheen.

1. Begin klein Wees niet te streng voor jezelf als je het moeilijk vindt om dingen weg te doen. Je hoeft niet te transformeren tot opruimguru, het belangrijkste is dat je gewoon begint. Lammy: 'Soms moet je even ervaren wat het met je doet als je iets loslaat waarvan je eigenlijk denkt dat je het dicht bij je wil houden.' Haar advies? Begin met één ding en ervaar hoe dat voelt. 'Ik heb nog nooit meegemaakt dat iemand het daarna mist. Dan merk je ineens dat de angst om iets te missen vooral in je hoofd zit,' verklaart ze.

2. Ga op zoek naar een fijne bestemming Je oude knuffelbeesten liggen al jaren stof te verzamelen op zolder. Eigenlijk wil je er vanaf, maar als je die kleine kraaloogjes ziet, denk je aan vroeger en ben je meteen verloren. De prullenbak is gewoon geen optie. Gelukkig weet Lammy raad. 'Ga op zoek naar een goede bestemming, op die manier wordt het een stuk makkelijker om spullen los te laten,' adviseert ze. Breng je knuffeldieren naar de speelgoedbank of kringloop, en maak er een ander blij mee. Stuk fijner idee dan een enkeltje vuilniswagen.

Lees ook: Schone stofzuiger, schoon huis: zo maak je jouw Dyson schoon

3. Bewaar alleen de pareltjes Daar is-ie weer: de doos met knutsels van je kids (of dozen – we waarderen je eerlijkheid). Voor wie bewaar je die tekeningen op zolder? Wil je ze zelf hebben, of meegeven aan je kinderen? 'Als je kinderen uit huis gaan, zitten ze niet te wachten op vijf verhuisdozen vol oude tekeningen. Ga op zoek naar de pareltjes,' tipt Lammy. Om jezelf te begrenzen raadt ze aan om de leukste knutsels te bewaren in een memorybox. Dat de mooiste macaroniketting mag winnen.

4. Bijhouden die hap Is alles netjes? Dan is het nu een kwestie van bijhouden. Snel knopen doorhakken is hier een belangrijk onderdeel, bijvoorbeeld als je een kaart ontvangt. 'Na twee of drie weken maak je de keuze: Staat er een mooie boodschap op en wil je hem bewaren in je memorybox, of mag hij bij het oud papier?' zegt Lammy. Inderdaad, de optie 'eerst alles jaren laten opstapelen' staat hier niet meer tussen.

Dus, waar wacht je nog op? Geef die oude rommel een plekje. In je hoofd én in je huis.