Iedereen in datingshows wil een 'spark voelen', maar hoe betrouwbaar is dit gevoel?

Is liefde zonder vonk hetzelfde als cola zonder prik of vuurwerk zonder aansteeklont? Wij vroegen Tila Pronk, universitair hoofddocent sociale psychologie, alles over de spark.

Speurtocht naar de spark 'Bedankt voor alles, de date was echt heel leuk, maar ik denk dat we het hier beter bij kunnen laten. Er mist iets, gewoon dat ‘ene’, een gevoel, aantrekkingskracht, romantische klik, vonk. Dat is het, ik mis de spark.' Ha, betrapt, ook jij smult van datingshows, en dit verhaal over vonken klinkt vast je bekend in de oren.

In iedere datingshow speuren deelnemers naar de spark. Maar naar welk gevoel zijn we eigenlijk op zoek? Tila omschrijft wat we bedoelen met die zogenaamde vonk. 'Ik denk dat het voor de meeste mensen een lichamelijke ervaring is.' Je ontmoet iemand en voelt iets gebeuren in je lijf, je kent het wel. 'Een bepaalde aantrekkingskracht, opwinding of spanning,' legt ze uit.

Het recept voor vlam in de pan Misschien wacht je elke aflevering van Winter Vol Liefde op het moment dat er een steekvlam ontstaat op de zoveelste winterbarbecue. We geven toe - ook wij zijn hier schuldig aan. De ingrediënten voor een perfecte barbecue zijn duidelijk: speciaalbier, een bourgondisch broodplankje en een van Judiths oude koeien uit de vriezer. Maar wat er nodig is voor een liefdesvonk? Geen idee.

Gelukkig weet Tila het antwoord: 'Er zijn twee belangrijke factoren om te voorspellen of je de spark gaat voelen. De eerste is hoe knap en aantrekkelijk je iemand vindt. Als je iemand heel knap vindt, is er een grotere kans dat je die spark voelt. De tweede heeft te maken met de situatie, als die stressvol is of obstakels met zich meebrengt, is de kans groter dat we de vonk voelen overslaan.'

Vonk of val? We wachten met zijn allen met smacht en zonder geduld op de spark. Maar waarom willen we per se dat de vonken er vanaf spatten? Tila: 'Wij hebben ten onrechte vaak het idee dat dat is hoe liefde hoort te ontstaan. Tot mijn frustratie hoor je vaak in datingprogramma's: als je iemand ziet, weet je het meteen. We praten elkaar allemaal na.' Zelf gaan we ook op zoek naar het sprankelende gevoel uit al die romantische verhalen. 'Omdat je dat hoort en verwacht, denk je dat dat ook bij echte liefde hoort en dat het anders niet kan worden.'

Maar eigenlijk zegt dit niet veel over hoe goed je op lange termijn bij elkaar past. Sterker nog, de vonk kan ons ook misleiden. 'Voor sommige mensen is die spark eigenlijk een heel slecht teken,' zegt Tila. Dit geldt vooral voor mensen die steeds weer op foute types vallen. 'Bij iemand van wie je van mijlenver ziet dat die niet te vertrouwen is, of niet het beste met je voor heeft, kan je, door alle obstakels, juist heel erg die spark voelen,' verklaart ze.

Doei spark, hoi nieuwsgierigheid Winter Vol Liefde-deelnemers, schrijven jullie mee? De spark is niet het belangrijkste tijdens het daten. Wat dan wel belangrijk is? Interesse, nieuwsgierigheid en geduld. 'Als je na drie dates niks voelt, zegt dat niet zo veel. Zo lang je geniet van elkaars gezelschap, merkt dat je nieuwsgierig bent, en de ander je blijft prikkelen om meer te ontdekken is dat genoeg,' zegt Tila.

Heb je geen puddingbenen, stotteraanval en glibberige handen, maar voel je je juist kalm bij je date? Dan is dat volgens Tila juist heel mooi. 'Ga dat lekker uitbouwen en kijk wat je kan ontdekken.' Je hoeft na de tweede date nog niet de Funda-app te downloaden of elkaars ouders te ontmoeten. Neem de tijd om uit te vogelen hoe het voelt. 'Een perfecte relatie, die vind je niet zomaar. Die bouw je, dat kost tijd. Je moet met zorg en aandacht gaan onderzoeken of het iets kan worden,' adviseert ze.

Lees ook: Tindertrauma: 'Terwijl we seks hadden in de Thaise jungle wilde hij de boel filmen'

Datingshow of rampgebied? Als je meedoet aan een datingprogramma is die tijd er niet, kijk naar Winter Vol Liefde, Love Island of Boer Zoekt Vrouw, waar er voortdurend een nieuwe kandidaat om de hoek staat. Volgens Tila is dit het recept voor een regelrechte ramp. 'Het nodigt uit tot vergelijken en zoeken naar de beste match. Je kan dan denken dat er misschien iemand langskomt die nog leuker is. Eigenlijk is dat zonde, want als je het langer had onderzocht, waren jullie er misschien achter gekomen dat je wel heel goed bij elkaar past,' zegt ze

Winter Vol Liefde-kandidaten hebben weinig tijd en veel keus. Ondanks dat spatten bij sommige kandidaten de vonken van het beeldscherm - ja, Judith en Mike, we hebben het over jullie. Maar wat maakt dat bij hen de spark binnen no time aanwezig was? Tila: 'Je leert elkaar heel snel en goed kennen, bent de hele dag samen, zit bij elkaar op de lip en daarbij komt ook nog de spanning van zo’n programma. Dan kan er snel vlam in de pan komen.' Maar het heeft ook een keerzijde, vertelt Tila: 'Er is een risico dat het ook snel opbrandt, dus dat het heel intens is, maar daarna zo snel dat het kwam, ook weer verdwijnt.’ Dit zagen we natuurlijk al eens eerder gebeuren bij Arno en Niels in B&B Vol Liefde vorig jaar.

Slow & steady Natuurlijk hoeft het niet altijd zo te lopen. Ook uit een spark kunnen hele mooie relaties ontstaan, maar als je het niet meteen voelt, betekent dat niet dat je de liefde moet afzweren en duizend katten moet adopteren. Knoop in je oren: de spark is niet de enige weg en soms laat-ie even op zich wachten.

Tila vergelijkt het met het bouwen van een vuurtje: 'Je kunt meteen vlam in de pan hebben, dat is leuk en spannend, maar vaak instabiel, wiebelig en snel weer uit. Maar je kan ook samen een rustig kampvuurtje opbouwen, stukje bij beetje. Vaak is dat een veel stabielere, veiligere en dus ook prettigere manier om een relatie op te bouwen.' Houd de moed erin, want slow and steady wins the race.

Wil je meer weten over vonken, verliefdheid en relaties? In haar boek Liefde verandert deelt Tila inzichten die je helpen de liefde beter te begrijpen – en wie wil dat nu niet?