Je wéét gewoon dat er iets niet goed zit. Maar leg maar eens uit hoe je tot die conclusie bent gekomen. Moederinstinct, of liever ouderinstinct, wordt niet altijd serieus genomen. Hoe betrouwbaar is het? We zochten het uit voor &C's Oh Baby! special, en je leest hier een preview.

'Als hij gaat piepen of blauw aanloopt, moet je terugkomen.' Met die instructies keerde Magali Schouten (36) in juni 2022 met haar zoon Milo terug van de huisarts. Verkouden, koorts, snotneus. Uitzieken was het devies. Magali: 'Er gingen bij mij ook geen alarmbellen af. Het was na drie dagen koorts dat ik voor het eerst met hem bij de huisarts stond. Twee dagen later was ik er weer. Ze waren hartstikke lief, namen me heel serieus. Maar zijn hartje en longen waren goed, het klonk niet als een longontsteking of erger.' Magali en Milo gingen weer naar huis. Oma paste op het zieke jochie, terwijl mama, papa en Milo's broer, die die dag jarig was, even lekker de deur uitgingen. Niets aan de hand. 

Lees ook: Gepakt door de moedermaffia: 'Stoppen met borstvoeding? Schande, flesvoeding is vergif'

De volgende dag werkte Magali een dag op kantoor terwijl haar man bij de kleine was, en sloeg haar stemming om. 'Ik kreeg een unheimisch gevoel. Mijn hele lijf wilde bij hem zijn, ook al zat mijn man er bovenop. Ik kan het niet verklaren. De dag ervoor had ik geen problemen met weggaan. Nu dacht ik: dit voelt niet goed. Ondanks dat we twee dagen ervoor nog bij de huisarts waren geweest, ben ik naar huis gegaan en opnieuw met Milo naar de huisarts gereden. Ik móést gaan. In een adrenaline-actiemodus gooide ik wat spullen in een tas. De huisarts luisterde naar zijn hartje. Hij zei niets en stuurde me naar de wachtkamer. Na twee minuten kwam hij terug: Milo's hartslag zat boven de tweehonderd. 'Rij nú met hem naar het ziekenhuis, de ambulance doet er langer over. Gaan. Nu.''

Knuffelhormoon 'Er wordt tegenwoordig meer getwijfeld aan het moederinstinct dan vroeger,' vertelt psycholoog Josje Smeets. De huisarts krijgt het vaakst op zijn kop als die twijfel onterecht blijkt, want die krijgt nou eenmaal de meeste bezorgde moeders in de wachtkamer. Maar ook van anderen krijg je vast weleens het gevoel dat je overdrijft met je instinct. Best typisch: een gevoel dat gelinkt wordt aan vrouwen, wordt als een tikkie hysterisch gezien. Moederinstinct is ook een béétje een ouderwets woord. Want waar zijn de vaders, de niet-biologische ouders, de andere verzorgers in dit verhaal? Alsof die nooit denken: dit voelt niet goed. Smeets: 'We leven in een inclusieve samenleving vol met actieve vaders, pleegouders en adoptie-ouders. En ook zij hebben een heel belangrijke band  met hun kind. Het kan toch niet zo zijn dat alleen de genealogische moeder zo'n instinct heeft? En dat ís ook niet zo. Maar dat doet het woord moederinstinct natuurlijk wel vermoeden.'

Wat we eigenlijk bedoelen als we het hebben over moederinstinct is dat er iets verandert in ons brein als we ouders worden (man, vrouw, genealogisch, adoptie, pleeg, hoe dan ook). Er wordt een hormoon aangemaakt: oxytocine. Het knuffelhormoon noemen ze dat ook wel. Het zorgt ervoor dat je voor je kind wil zorgen. Wel een verschilletje: bij de genealogische moeder begint die aanmaak al vóór de geboorte. Smeets: 'Ook andere ouders ontwikkelen dit soort stoffen die de instinctieve band met het kind versterkt. Alleen in mindere mate.'

Snelkookpan Out met de term moederinstinct dus, in met ouderinstinct. Want meer nog dan om hormonen draait je instinct om intuïtie, zegt Smeets. Daar hoef je geen zweverig 'ik voel iets'-beeld bij te hebben. 'Intuïtie is niets meer en minder dan een combinatie van heel veel verschillende ervaringen, gevoelens en kennis die je hebt opgedaan. Die stop je in een snelkookpan en daar trek je binnen een paar milliseconden een conclusie uit. Doe je dat, dan handel je uit ouderinstinct.'

Lees ook: Ik kreeg te horen dat ik niet de vader van mijn eigen kind ben

Magali's eerste conclusie (er is écht iets mis) klopte. Haar zoontje bleek het RS-virus te hebben, dat zo mild als een verkoudheid kan zijn, maar ook levensbedreigend kan worden. Haar tweede oergevoel liet niet lang nadat ze op de ic belandden op zich wachten, maar klopte gelukkig niet. Magali: 'In het ziekenhuis bleef het maar slechter gaan met mijn zoontje. Hij kreeg steeds meer zuurstof toegediend. Als je daar zit, denk je: mijn kind gaat dood. Ik zag hem alleen maar zieker worden. Ik heb momenten gehad dat hij met 41 graden koorts als een slappe pop in mijn armen lag en ik alleen maar riep: 'Hij gaat dood!''

Het ic-personeel had een eigen bak ervaring en kennis en was er zeker van dat hij zou opknappen. En snel ook. Ze kregen gelijk: Milo maakte een waanzinnige omslag en was binnen een paar dagen weer de oude. Min een paar kilo's, dan. Waar Magali's gevoel dat haar kind goed ziek was helemaal klopte, sloeg haar instinct in het ziekenhuis om in een paniekreactie. Ook weer gedreven door ervaringen uit het verleden. Magali: 'Voordat ik zwanger werd van Milo heb ik een miskraam en een buitenbaarmoederlijke zwangerschap gehad en een zwangerschap na veertien weken moeten afbreken. Daardoor ontstond bij mij een trauma: het mag niet zo zijn, dit tweede kindje.'

Is het dan prijsschieten, wanneer er sprake is van iets instinctief aanvoelen en wanneer angst de overhand neemt? En is het ouderinstinct iets dat je voor altijd houdt? Bovendien, hoe zit het in de wetenschap eigenlijk met de kennis over dit instinct? Dit en meer lees je in het hele verhaal in &C's Oh Baby! special dat nu in de winkels ligt, of haal 'm vast hier: