Body & Mind
Linda Hakeboom over moeilijke band met vader: 'Met dit boek hoop ik een patroon te doorbreken'
Gepubliceerd op
14 november 2023 om 10:00
Bron / Fotografie
fotografie Meis & Jip
Gepubliceerd op
14 november 2023 om 10:00
Bron / Fotografie
fotografie Meis & Jip
Het waren op z'n zachtst gezegd pittige jaren voor documentairemaker Linda Hakeboom. In 2020 krijgt ze de diagnose borstkanker met een uitzaaiing in haar lymfeklieren. Wat volgt is een intensief traject vol chemotherapie, bestralingen, de videoserie Linda's Kankerverhaal en - nu ze schoon is - een boek.
Haar schrijfdebuut Alleen Nog Vandaag, dat vanaf vandaag in de winkels ligt, gaat niet alleen over haar persoonlijke strijd tegen kanker, maar ook over wat dat 'doodsvonnis' bij haar losmaakte. Ineens lukt het haar om de trauma's uit haar verleden, voornamelijk veroorzaakt door opgroeien in een onveilige omgeving, los te laten. Aan &C vertelt de 38-jarige maker over haar onrustige jeugd, de moeilijke band met haar vader en hoe die haar liefdesleven beïnvloedde.
Linda, hoe gaat het nu met je? 'Goed. Hartstikke goed, zelfs. Ik voel me fysiek behoorlijk oké en ik zit lekker in mijn vel. Ik vind het wel spannend dat mijn boek vandaag uitkomt, ik schrijf tenslotte over iets dat best wel privé is, maar het is ook heel erg leuk.' Lees ook: Linda Hakeboom herstelde van borstkanker: 'Het hoort nog steeds bij me en is nog niet 'over'' Zou je kunnen zeggen dat het over veerkracht gaat? 'Dat zou ik zelf niet per se zo zeggen, maar dat vind ik eigenlijk wel een mooie. Kijk, iedereen groeit op met bepaalde dingen die minder goed gaan. Bewust of onbewust bouwen we daardoor mechanismen die zich doorzetten in de rest van ons leven, terwijl die niet per se handig zijn in ons volwassen leven. In mijn geval leerde mijn vader, die zelf ook heel verhard was, mij en mijn broertje dat we geen zwakte mochten tonen en vooral niet mochten huilen. 'We waren toch geen watjes?' Daardoor vertelde ik het heel lang niemand als mij wat ergs overkwam, zelfs mijn eigen moeder niet. In plaats daarvan werd ik boos op mezelf omdat ik verdrietig was. Door vijf jaar aan therapie leerde ik om die muur, die enorme schil om me heen, af te breken en mijn gevoelens met anderen te delen. Maar het echt van me afschudden kon ik pas toen ik ziek werd. Ineens ging dat heel makkelijk. Het kon zomaar morgen over zijn, dus ik had geen tijd meer om me zorgen te maken over wat er gisteren gebeurd was. Het was niet eens iets wat ik me bewust voornam, dat in het hier en nu leven, het gebeurde automatisch. Heel interessant eigenlijk. Het boek gaat over hoe dat precies werkt, dat loslaten.' Speelt je jeugd daarom zo'n grote rol in het boek? 'Ja. Los van de ellende die zo'n diagnose met zich meebrengt, wilde ik ook het mooie stukje van het verleden loslaten vertellen. Maar om te kunnen voelen wat ik heb losgelaten, moet ik wel vertellen wat die ballast dan precies was. Dus dat heb ik opgeschreven. En ik moet heel eerlijk zeggen: dat kwam er ook allemaal ineens uit. In therapie heb ik een heleboel weggestopte herinneringen teruggehaald en beseft dat het veel ingrijpender was dan ik doorhad dat mijn vader op mijn vijftiende tegen mij en mijn broertje zei dat hij ons niet meer hoefde te kennen. Ik deed het altijd af als iets 'dat maar beter ook was', maar dat was natuurlijk pure zelfbescherming. Tijdens het schrijven kwam dat besef weer omhoog. Blijkbaar moest het er nog uit.' Je hebt nog altijd geen contact met je vader. Denk je vaak aan hem? 'Eigenlijk valt dat wel mee. Klinkt gek, aangezien tachtig procent van het boek over hem gaat, haha. Tijdens het schrijven natuurlijk wel, daarvoor moest ik terug naar herinneringen en patronen die ik door hem heb opgebouwd, maar in mijn dagelijks leven niet. Ook omdat ik het heb verwerkt en kan zeggen dat het oké is. Vroeger zei ik dat vanuit een soort zelfbescherming, nu is het volgens mij echt zo.' Begrijp je hem inmiddels ook? 'Ik heb hem altijd wel begrepen. Nou ja, als kind natuurlijk niet, maar ik weet dat hij uit een ingewikkelde jeugd komt. Daardoor is hij een soort straatvechter geworden. Ik begrijp dat hij dat aan mij door wilde geven en dat het voor hem heel moeilijk was om liefde te geven. Dat begrijp ik allemaal, maar ik hoopte dat hij er iets aan zou doen om dat te veranderen. Dat doet hij niet. Misschien is dit boek mijn poging om het patroon te doorbreken, want ik wil dat niet. Ik wil niet altijd hard, boos en niet kwetsbaar zijn. Dat heb ik nu van me afgeschud.' Lijken jij en je vader eigenlijk op elkaar? 'Jawel. Hij heeft altijd nieuwe plannen en gaat overal vol voor, zonder na te denken. Dat herken ik wel. Ik doe dingen waarvan anderen denken: moet je daar niet even over nadenken of eerst iets beter voor leren? Zoals een boek schrijven, haha. Dat heb ik van hem. Het is wel een durfal en dat heeft hij mij ook meegegeven. Daar ben ik hem dankbaar voor.' Lees ook: Shanna verdwaalde tijdens een solo-hike in Canada: 'Daar zat ik dan. Onderkoeld en ruikend als een smakelijke berenhap' Naast je jeugd neem je ons in het boek ook mee door je liefdesleven. Waarom? 'Omdat hoe ik naar Rolf (partner, red.) keek, heel erg te maken had met hoe ik ben opgegroeid. Ik kon me bijna niet voorstellen dat iemand mij echt lief had - sterker nog: ik dacht dat het hoorde dat iemand me domineerde en onaardig tegen me was - waardoor ik het niet vertrouwde. Daarom is het uitgegaan tussen ons. Achteraf vind ik het nog steeds verdrietig, dat ik zo lang met die overtuiging heb geleefd. Maar: vertrouwen kan groeien. Het kostte wat energie en tijd, maar uiteindelijk is het weer goed gekomen tussen Rolf en mij. Dat wilde ik ook laten zien.'
Uit de passages over hem blijkt dat er veel humor is in jullie relatie, ook tijdens jouw ziek zijn. Was dat er echt altijd of was dat ook een manier om het verdriet te maskeren? 'Ik denk dat het eerder loslaten van een bepaalde spanning is. Het contrast is broodnodig op zo'n moment. Alles is zo zwaar en heftig, het is dan zo lekker om even te schaterlachen. Ik vond dingen ook opeens honderd keer grappiger. Een beetje zoals mensen die moeten lachen op een crematie, je wil die zwaarte even tegenhouden.' Overall klink je heel krachtig en beheerst tijdens je ziekteperiode. Waren er ook momenten van wanhoop? 'Eigenlijk had ik juist heel erg geaccepteerd dat het misschien voorbij zou zijn. Dus nee, het was niet een soort hele krachtige 'nu moet ik alles dat het leven me biedt aangrijpen', maar meer een 'we zien wel hoe het gaat'. Voordat ik ziek werd, had ik nog een soort van het gevoel dat ik grip had op mijn leven. Toen dat wegviel, voelde ik gek genoeg een heleboel rust. Al was er wel een moment, nadat ik chemotherapie en een operatie had gehad, dat ze alsnóg levende kankercellen vonden. Toen dacht ik: nu is het zo ver. Mijn hele lijf ligt in puin en die cellen leven gewoon nog. Nu is het gebeurd met me. Maar dat was niet zo, dat voelde alleen zo.' Wel heb je medepatiënten zien overlijden en krijg je vast ook veel berichten van mensen met vergelijkbare verhalen. Is dat weleens te zwaar? 'Ja, heel veel mensen delen hun verhaal met mij, waardoor ik tijdens mijn behandelingen ook heb laten weten: het lukt me even niet. Niet om te antwoorden, maar ook niet om te lezen. Dat lukt me nog steeds niet altijd, want het blijft zware materie en soms een te grote geestelijke belasting. Daar voel ik me weleens schuldig over, maar tegelijkertijd denk ik dat ik op een andere manier mijn steentje bijdraag. Dat hoop ik tenminste.' Denk je weleens, mede door die vele verhalen, waar doen we het allemaal voor? 'Het leven, bedoel je?' Het leven, ja. 'Eigenlijk nooit. Ik vind het heel mooi dat mensen bijvoorbeeld in een geloof zingeving vinden en ergens lijkt dat me wel lekker, maar ik ben daar zelf niet zo naar op zoek. Ik mag een tijdje meedraaien op deze aardkloot, dus dat doe ik en dat is wat het is. Ik maak er gewoon een leuke tijd van. Verder zien we wel weer.'
delen
Anne van Aartrijk
InstagramAnne van Aartrijk is redacteur bij &C, geboren in 2000 (ja, dat is al langer dan tien jaar geleden) en getogen in Brabant, maar dan zonder de zachte G. Is verslaafd aan kaasstengels en is er heilig van overtuigd altijd te kunnen voorspellen waar de treindeuren precies open zullen gaan.