Bram valt op alles en wil niet in een hokje: 'Waarom moet mijn seksualiteit een naampje hebben?'

Bram Heijligers kwam er al vroeg achter dat hij niet hetero is, maar wat hij dan wel was? Dat vond hij ingewikkeld. Inmiddels is hij eruit: hij 'is' niets, hij valt gewoon op iedereen. Toen hij vorig jaar meedeed aan het NPO-programma Au Pairs en dit met de wereld deelde, merkte hij alleen: niet iedereen kan met dat open antwoord omgaan.

Bram (22): 'Toen ik mee ging doen aan Au Pairs, waarin ik samen met drie anderen een paar maanden als au pair naar het buitenland ging, in mijn geval naar New York, werd al snel duidelijk dat ik bij een kerkelijk gezin geplaatst was. Als queer persoon vond ik dat best spannend. Uiteindelijk bleek het gezin heel openminded en de vader zelf biseksueel, waardoor het helemaal geen issue was, maar ik heb bij mijn kennismaking in het programma daarom wel over mijn seksualiteit verteld. Ik vertelde het hele verhaal over dat ik niet op een gender, maar op een persoon val, dat ik daardoor eigenlijk niet weet wat mijn seksualiteit is en dat het me ook niet uitmaakt dat ik dat niet weet, maar daar is uiteindelijk maar een klein stukje van gebruikt. 'Vieze homo', las ik vervolgens op Twitter, terwijl: ik ben geen homo. Andere media, Het Parool bijvoorbeeld, hadden het over 'panseksuele Bram', in een artikel dat trouwens niet eens over mijn seksualiteit ging. Ik dacht: panseksueel? Wanneer heb ik dat gezegd?'

Lees ook: Fee heeft het Ramsay-Hunt syndroom: 'Ineens kon ik de linkerhelft van mijn gezicht niet meer bewegen' Niet-hetero 'Ik snap dat hoe ik het omschrijf, verliefd worden op een persoon, de definitie van panseksueel is. Alleen: panseksueel ben je als je wéét wat je bent. Ik weet niet wat mijn seksualiteit is. Ik ben nu verliefd op mijn vriend, maar ik heb het gevoel dat ik in de toekomst net zo goed verliefd zou kunnen worden op een vrouw. Biseksueel ben ik ook niet, want ik weet niet zéker of ik verliefd kan worden op een vrouw. Het blijft ingewikkeld om uit te leggen, maar het komt erop neer dat ik nergens sterk bij voel: dit ben ik. Of: hier val ik op. Mijn vriend voelt heel sterk dat hij alleen op mannen valt, ik heb dat niet. Het enige dat ik zeker weet, is dat ik niet-hetero ben. Dat weet ik al zo lang als ik me kan herinneren, of in ieder geval sinds ik me als puber met dingen als liefde bezig ging houden. Toch kwam ik pas op mijn zestiende als niet-hetero uit de kast, en eigenlijk vooral omdat iemand me op de man af vroeg of ik homoseksueel was. Ja, heb ik toen gezegd, maar vooral omdat ik niet wist wat ik anders moest zeggen. Voor die tijd zei ik om diezelfde reden maar helemaal niets. Later antwoordde ik toch maar biseksueel als iemand me naar mijn seksualiteit vroeg, omdat dat het makkelijkst voelde. Pas toen ik een paar jaar geleden een relatie met mijn vriend kreeg, dacht ik ineens: waarom heb ik eigenlijk een antwoord nodig? En voor wie? Ik ben nu verliefd op deze jongen en dat voelt goed. En als dit niet blijkt te werken, dan word ik verliefd op iemand anders. Of dat dan een man, vrouw of iets daar tussen in is, zie ik dan wel weer. Ik leef gewoon mijn leven. That's it.' Lees ook: Loïs is de dochter van een toeslagenouder: 'Ik ging uit huis, zodat m'n moeder minder kosten had' Bram met blauwe ogen 'Door mijn deelname aan Au Pairs merkte ik alleen weer dat anderen wel een duidelijk antwoord willen. Niet alleen mensen die ik niet ken, ook uit mijn eigen omgeving kreeg ik terug dat mensen zoiets hadden van: wees eens duidelijk. Of: doe niet zo moeilijk. Zelfs mijn vriend zei: wat je beschrijft is eigenlijk panseksueel, hoezo gebruik je die term dan niet gewoon? Sowieso ben ik best wel geschrokken van hoeveel reacties ik erover kreeg, al helemaal omdat het programma in principe niets met mijn seksualiteit te maken heeft. Dat geldt ook voor het Parool-artikel, dat gaat over dat ik in het programma in een kelder vol kakkerlakken terechtkwam, maar waar dan toch het woord 'panseksueel' bij moet staan als een bijvoeglijk naamwoord. Dat vind ik hetzelfde als 'Bram met blauwe ogen doet mee aan Au Pairs'. Die informatie is in die context toch niet relevant? Ik snap niet wat de waarde is van dat toch benoemen, net als dat ik niet snap dat mensen mij überhaupt in een hokje willen duwen waar ik zelf niet in wil.

Ik begrijp dat een hokje heel comfortabel kan zijn voor niet-hetero mensen die met hun seksualiteit hebben geworsteld en eindelijk een antwoord hebben, zo van: hey, dit is mijn plekkie en hier hoor ik. Duidelijkheid is in het algemeen gewoon fijn. Maar voor mensen die zo'n antwoord niet hebben - en ook niet gaan vinden, want ik denk niet dat ik het ooit wel ga weten - is het heel frustrerend om te moeten kiezen. Ik vind het zelfs verstikkend, al die labels en dan een keuze moeten maken terwijl ik het écht niet weet. Elke keer als iemand me naar mijn seksualiteit vraagt, krijg ik ook een soort stress: shit, wat ga ik nu weer zeggen? Soms vertel ik het hele verhaal, soms zeg ik gewoon 'queer' en soms zeg ik uit een soort sociaal ongemak toch nog 'homoseksueel'. Dat vind ik vervolgens dan heel stom van mezelf. Ik hoop dat we het kunnen normaliseren om niet te weten wat je seksualiteit precies is. Ik denk namelijk dat er heel veel mensen zijn die het niet weten en maar gewoon een antwoord geven om een ongemakkelijke situatie te voorkomen. Terwijl: het gaat om jouw gevoel. Daar heeft niemand iets over te zeggen of van te vinden, behalve jijzelf.'