Laten we Sinterklaas weer teruggeven aan de kinderen en hun fantasie

De stem van mijn zoon slaat over van de opborrelende paniek. Het is zaterdagochtend, de intocht van Sinterklaas is net begonnen op tv. Gehuld in blauwroze pietenpakken zitten mijn zoon (7) en dochter (4) met gestrekte beentjes naast elkaar op de bank. De wangen rood, de wenkbrauwen gefronst, de adem hoog van de consternatie. Ik heb namelijk - ondanks meerdere dringende oproepen in het Sinterklaasjournaal - verzuimd om de namen van mijn kinderen via de website 'in het grote boek' te zetten.

Je vraagt je misschien af hoe deze ramp zich heeft kunnen voltrekken? Wie zal het zeggen. Ik had werk, ik had een leven en ik had ten onrechte het idee dat ik ook Sinterklaas kon vieren zonder dat ik me aan allemaal door een tv-programma opgelegde deadlines moest zien te houden. Maar kinderen kijken het klassikaal op school, dus verzet is zinloos. EN NU IS HET TE LAAT! TE LAAT MAMA! TE LAAT!

Die avond, toen ik bezig was om cadeautjes in te pakken voor een schoenzetmoment dat niet ik, maar Dieuwertje Blok had afgekondigd, dacht ik met enige weemoed terug aan de tijd dat Sinterklaas nog een feestdag was, en geen tv-serie met vaste castleden, cliffhangers, online experiences en spannende wendingen die iedere avond op de voet dienden te worden gevolgd.

Begrijp me niet verkeerd, ik vind het Sinterklaasjournaal een ongelooflijk sympathiek programma. Uit alles wat ze creëren, spreekt een haast onweerstaanbaar enthousiasme en een tomeloos maakplezier. Ik heb sowieso altijd een zwak gehad voor volwassenen die zich met ernst en ijver inzetten om voor kinderen een moment van magie te creëren. En tja, wie is er nu bestand tegen Dieuwertje Blok?

Maar het wordt voor ouders steeds lastiger om het Sinterklaasfeest nog op hun eigen manier vorm te geven, doordat we de beleving van een heel volksfeest inmiddels in handen hebben gegeven van de redactie van een tv-programma waarvan ieder woord wordt omarmd als ware het afkomstig van het Orakel van Delphi.

Feestdagen en volksfeesten zijn van oudsher ongrijpbaar, fluïde en veranderlijk. Rituelen verschillen per regio, per stad, per dorp, per school, per familie. Of het gevierd wordt, hoe, en wanneer: dat bepalen mensen zelf. De mythe waar het volksfeest op drijft, is van niemand en dus van iedereen.

Hoe oud Sint is, hoe hij het huis binnenkomt, hoe hij het allemaal in een avond klaarspeelt? Niemand die het weet, dus verzin het zelf maar. Het mysterie van Sint tartte de logica en prikkelde de fantasie.

Maar de mythe van Sinterklaas wordt nu bijna volledig ingevuld door een tv-programma dat steeds minder aan de verbeelding overlaat en steeds meer dicteert hoe het feest door kinderen zal worden beleefd. In een tijd waarin schermen al voortdurend de aandacht van kinderen opeisen en de eigen denkkracht steeds minder wordt geprikkeld, wordt nu ook de manier waarop kinderen het Sinterklaasfeest beleven grotendeels bepaald door wat zich allemaal afspeelt op een scherm.

Hoe aanstekelijk de verbeeldende kracht achter het Sinterklaasjournaal ook is, zou het niet mooi zijn als de verbeeldende kracht van kinderen zelf weer wat meer de ruimte zou krijgen? Creatief gemaakte kindertelevisie is leuk. Maar niets zo magisch als de fantasie van kinderen zelf.